به گزارش “دانشجوآزاد” به نقل از صبح رابر ؛ روز ملی فناوری فضایی روزی است که در ان ایران با پرتاب موفقیت امیز ماهواره امید در ۱۴ بهمن سال ۱۳۸۷ به کشورهای دارای توانایی پر تاب ماهواره پیوست پس از این ایران هرسال در این روز سالگرد پرتاب این ماهواره را جشن میگیرد که این جشن همراه با رونمایی و پرتاب محمولههای مختلف میباشد
فناورى هوافضا یکى از مهمترین دانش ها در مسیر توسعه نظامى و غیرنظامى کشورها به شمار مى رود. دانشى که مى تواند تأثیرى عمیق بر اقتصاد و فرهنگ جهانى بگذارد. پس از پرتاب غرورآفرین «امید»، نخستین ماهواره ایرانى، به مدار در تاریخ ۱۴ بهمن ۸۷، این روز خجسته به عنوان «روز بزرگداشت فناورى فضایى» در تاریخ کشور ثبت گردید بدین ترتیب به دنبال تصویب شوراى عالى انقلاب فرهنگى ایران و ابلاغ رییس جمهور به عنوان «روز ملى فناورى فضا» در تقویم سالانه کشور ثبت شد. به پاس قدردانى از زحمات اندیشمندان و فعالان عرصه فضایى کشور و به منظور رونمایى از دستاوردهاى ارزشمند این حوزه، هر ساله مراسمى با عنوان بزرگداشت روز فناورى فضایى با حضور مقامات عالى کشور، متخصصان، مدیران و کارشناسان حوزه فضایى کشور با تولى گرى سازمان فضایى ایران برگزار شود.
فناورى فضایى چیست؟
فناورى فضایى شامل مجموعه اى از دانش ها و فناورى هایى است که بشر براى بررسى فضاى اطراف کره زمین و سایر اجرام آسمانى، اقدام به سفر، اقامت در آن، تحقیق و داده بردارى رباتیک و غیررباتیک مى کند. در گذشته بررسى فضاى بیرونى کره زمین از طریق ارسال موشک هاى فضایى به مدار زمین امکان پذیر بود، ولى امروزه با پیشرفت تکنولوژى فضایى، سفر موجودات زنده به فضا ازجمله انسان میسر شد و در این راستا همکارى تنگاتنگى بین مهندسان، پزشکان و زیست شناسان آغاز شد و موجب پیدایش فصل جدیدى در فناورى فضایى گردید. دسته بندىهاى جدیدى که مى توان در حوزه تکنولوژى فضایى بدانها اشاره کرد، عبارتند از: نانوتکنولوژیکى، بایو تکنولوژى، زیست شناسى فضایى، علم ژنتیک.
سیر تحول فناورى فضایى
علوم مربوط به فضا را نمى توان علوم نوپا دانست، چراکه از گذشته هاى دور بشر همواره به دنبال کشف شگفتى هاى آسمان و فضاهاى اطراف زمین بود. با بررسى آثار برجاى مانده از دانشمندان درمى یابیم که از همان سالهاى اولیه پیدایش علوم، تحقیق و بررسى هاى فراوانى در خصوص شکل و ترکیبات اجرام آسمانى به منظور شناخت بهتر فضاى بیرونى شده است. بشر، با گذشت زمان و با رشد و توسعه تکنولوژى، پا را فراتر گذاشت و سعى کرد از نزدیک با این پدیده شگفت انگیز آفرینش روبه رو شود و بتواند به بسیارى از پرسش هاى خود در خصوص عالم کرات و اجرام آسمانى پاسخى منطقى یابد. علم فضا در واقع وسیله است براى انجام تحقیقات ستاره شناسى. بنابراین علم فضا ترکیبى از چند علوم مختلف همچون: اخترشناسى، فیزیک، علوم سیارهاى، نورشناسى، زمین شناسى، زیست شناسى، هواشناسى، مهندسى و شیمى مى باشد.
فناورى فضایى در دوره آغازین خود شامل فناورى ساخت و پرتاب موشکهاى فضایى، ماهوارهها و کاوشگرى هاى سیارهاى، تصویربردارى دیجیتالى، طراحى و توسعه سنسورها و حسگرهاى فضایى، سفرهاى بین سیارهاى، سفر انسان به فضا بود. اما امروزه، با پیشرفت علم فضا در حوزه هاى مختلفى چون ناوبرى فضایى، بهینه سازى سیستمها، زیرسیستمهاى کوچکتر، سبکتر و کارآمدتر، موتورهاى فضایى جدیدتر، انرژىهاى نو در فضا، پسماندهاى فضایى یا همان زباله هاى مدارى و گردشگرى فضایى مى باشد.همچنین در این حوزه از فناورى پیش بینى شده است که در آینده اهدافى چون معدنکارى فضایى، موشکهاى فضایى تک مرحلهاى، فناورى استفاده پاکتر از فضا براى جلوگیرى از تولید پسماندهاى فضایى، کارخانه هاى مدارى براى تولید دارو و یا آلیاژهاى ویژه، هتل هاى فضایى، کلونى سازى و یا مسکونى سازى فضا و آسانسورهاى فضایى دنبال شود.
ایران اسلامى در مسیر پیشرفت فناورى هاى پیشرفته
ایران در سال ۱۳۳۸ با عضویت در سازمان ملل، «مرکز سنجش از دور ملى ایران» را تحت برنامه اى با نام «استفاده بشر از فضاى خارج از جو» در تهران افتتاح کرد. پس از پیروزى انقلاب اسلامى ایران، همزمان با جنگ تحمیلى ۸ ساله، متخصصان ایرانى در صنایع موشکى، طراحى و ساخت موشکهاى جدید را آغاز کردند و موفق به ساخت موشک بالستیک دوربرد شدند. در سال ۱۳۷۷، ایران موفق به ساخت موشک بالستیک با نام «شهاب ۳» شد که در ابتداى آزمایش داراى برد ۱۳۰۰ کیلومتر بود،که بعدها با تلاش مهندسان برد آن به ۲۱۰۰ نیز رسید. این موشک از سال ۱۳۷۷ تا ۱۳۸۲ مورد آزمایش قرار گرفت تا اینکه در تیرماه سال ۱۳۸۲به طور رسمى به آمار موشکهاى ایرانى افزوده شد.
در سال ۱۳۸۴، متخصصان ایرانى طى قراردادى با روسیه برنامه پرتاب اولین ماهواره ى ایرانى با نام «سینا ۱» را تدوین کردند و این ماهواره را به فضا پرتاب کردند. ساخت و پرتاب این ماهواره بیشتر به منظور دریافت آموزش هاى مربوط به ساخت موشک توسط متخصصان ایرانى و سنجش توانایى استفاده کاربردى از یک ماهواره در فضا بود.
ایران در سال ۱۳۸۵ موفق به ساخت و پرتاب اولین آزمایش موشک شهاب ۴ با سیستم ناوبرى خاص شد و بدینترتیب دستیابى به فناورى ساخت حامل ماهوره را به جهان اعلام نماید.
در ۱۵ بهمن ۱۳۸۶، بار دیگر یکى از موشکهاى فضایى ماهوارهبر ایران با ماموریت حمل ماهواره با نام «کاوشگر ۱» در فضا قرار گرفت. با این وجود، پیشرفت مهندسین ایرانى در زمینه فناورى فضایى به اینجا ختم نشد، تلاش شبانه روزى متخصصین حوزه فناورى فضا باعث شد در ۱۴ بهمن سال ۱۳۸۷ اولین ماهواره ایرانى به نام «امید»، به وسیله موشک سفیر۲ در مدار زمین قرار گیرد. به همین مناسبت این روز در تقویم ایران «روز ملى فناورى فضا» نامیده شده است. ایران با ساخت بیش از ۱۰ ماهواره با ماموریتهاى مختلف در ردیف کشورهاى صاحب فناورى فضایى است.
در روز ملى فناورى فضایى سال ۱۳۸۸خبر پرتاب موفقیت آمیز راکت کاوشگر ۳ حامل محمولهاى زیستى شامل لاکپشت، کرم، موش و نمونه هاى سلولى اعلام شد. رونمایى از ماهواره «طلوع»، نمونه مهندسى ماهواره «مصباح دو»، نمونه مهندسى ماهواره دانشجویى «نوید علم و صنعت»، نمونه مدل اولیه ماهواره بر سیمرغ و موتور ماهواره بر آن و افتتاح نخستین مرکز پردازش تصاویر ماهوارهاى ایران و آزمایشگاه سه بعدى مجازى ماهوارهاى، ازجمله دستاوردهاى متخصصین ایرانى در این عرصه مى باشد.
سال ۸۹ در این روز از نمونه هاى مهندسى چهار ماهواره ظفر، رصد، فجر، دانشجویى امیرکبیر و همچنین نمونه مهندسى موتور ماهواره بر سفیر و کپسول زیستى کاوشگر ۴ رونمایى شد.
روز ملى فناورى فضایى در سال ۱۳۹۰، ماهواره نوید با موفقیت در مدار قرار گرفت.
روز دوشنبه ۱۶ بهمن ماه ۹۱ مراسم ویژه روز فناورى فضایى در محل سالن اجلاس سران کشورهاى اسلامى از ماهواره ناهید و مدل توسعهاى ماهواره زهره رونمایى شد. همچنین در حاشیه این رونمایى نخستین میمون پرتاب شده به فضا پیشگام که زنده به زمین بازگشت در معرض دید بازدیدکنندگان قرار گرفت.
سال ۹۲، از دو ماهواره «تدبیر» و «خلیج فارس» نیز رونمایى شد. البته در مهرماه سال ۹۲ و در هفته جهانى فضا، دومین میمون فضانورد ایرانى با نام «فرگام با کاوشگر پژوهش» و با گاز مایع به فضا پرتاب شد که این محموله زیستى سالم به زمین بازگشت.
در سال ۹۳ ماهواره ملى «فجر» با ماهواره بر سفیر با موفقیت به فضا پرتاب شد و در مدار زمین قرار گرفت. مراسم روز ملى فناورى فضایى دو هفته پس از پرتاب ماهواره «فجر» برگزار شد. در این روز نمایشگاهى از دستاوردهاى چند سال اخیر ایران در عرصه فناورى فضایى برپا شد و ماک آپ فضاپیماى سرنشیندار ایرانى به نمایش درآمد.
مراسم بزرگداشت روز فناورى در سال ۹۴ با شعار «فناورى فضایى، توسعه متوازن، آیندهاى پرامید» و با حضور ریاست جمهورى و وزیر ارتباطات و فناورى اطلاعات و برخى مقامات عالى کشورى و لشکرى در محل سالن اجلاس سران برگزار گردید. در این مراسم، ماهواره دانشجویى دوستى، آزمایشگاه ملى سنجش از دور و مرکز یکپارچه سازى و آزمون سامانههاى فضایى سازمان فضایى ایران توسط ریاست جمهورى و مقام عالى وزارت ارتباطات و فناورى اطلاعات افتتاح گردید.
عظمت دستاوردهاى انقلاب الهى
طى عمر پر برکت انقلاب اسلامى؛ دستاوردهاى نظام از چنان گستردگى و تنوعى برخوردار بوده که امروزه نه تنها صاحب نظران بىطرف، بلکه دشمنان قسمخورده این مرز و بوم نیز بر عظمت آن اذعان داشته و به کارآمدى بالاى آن اعتراف دارند. براى درک واقعیات انقلاب اسلامى و دستاوردهاى ارزشمند جمهورى اسلامى، توجه به وضعیت ایران در دوران رژیم طاغوت از جهات سیاسى، اجتماعى، اقتصادى و فرهنگى یک ضرورت است. بدون توجه به شرایط داخلى و خارجى ایران در دوران ماقبل از انقلاب اسلامى، نمى توان به عظمت دستاوردهاى این انقلاب الهى و دستاوردهاى ارزشمند جمهورى اسلامى در دوران ما بعد از انقلاب اسلامى پى برد.
وضعیت ایران قبل و بعد از انقلاب اسلامى
عقب ماندگى علمى و فناورى کشور ایران در دوران قبل از انقلاب، براى ایرانیان با سابقه فرهنگى و تمدنى بسیار آزاردهنده بود. رژیم شاه در سالهاى پایانى عمر خود، روزانه حدود شش میلیون بشکه نفت صادر مى کرد و با وارد کردن کالاهاى مورد نیاز مردم در بسیارى از زمینه ها، علاوه بر نابودى اقتصاد داخلى، زندگى مصرفى و وابسته به خارج را در ایران نهادینه مىنمود. عمده صنایع شکلگرفته در ایران در دوران طاغوت، صنایع مونتاژ و وابسته بود. غلبه بر این عقب ماندگى، عبور از مرزهاى دانش و دستیابى به پیشرفته ترین فناورىها با هدف ایجاد تمدن نوین اسلامى، از آرمانهاى انقلاب اسلامى است.
در سالهاى گذشته رهبر فرزانه انقلاب اسلامى، با تمرکز بر روى تولید علم در ایران و مطرح نمودن موضوعاتى چون جنبش نرمافزارى و جهاد علمى، زمینه هاى خوبى را براى پیشرفت در عرصه علوم و فنون نوین در کشور فراهم ساختند. پیشرفتهاى علمى و دستیابى جمهورى اسلامى به برخى از فناورى هاى نوین در سالهاى اخیر، به گونه اى حیرتانگیز است که غربىها بهشدت نگران شده و یکى از علل تشدید فشارهاى آنان بر ایران با بهانه هایى ازجمله موضوع هسته اى، تلاش مى کنند تا جلوى پیشرفتهاى ایران را بگیرند. شاخصه اى زیر می تواند تا حدودى نمایشگر این پیشرفتها باشد:
سرعت پیشرفت علمى در ایران براساس گزارش محافل علمى بین المللى، ۱۱ برابر سرعت متوسط رشد علم در جهان است. این عدد نشان مى دهد که ایران با چه سرعت بالایى در حال کمکردن فاصله خود نسبت به کشورهاى پیشرفته جهان بوده و با این سرعت مى تواند روزى از تمامى کشورها در عرصه تولید علم جلو بزند.اکنون ایران در جایگاه دوازدهم علم جهان قرار دارد.
در دوران قبل از انقلاب اسلامى، تعداد ۱۵۴ هزار دانشجو در تعداد محدودى دانشگاه یا مراکز آموزش عالى و آن هم در چند کلانشهر کشور تحصیل مى کردند. اکنون تعداد ۱۱۹ دانشگاه و مرکز آموزش عالى دولتى، ۲۸ مرکز آموزش عالى وابسته به دستگاههاى اجرایى، ۲۹۵ دانشگاه غیرانتفاعى، ۵۵۰ دانشگاه پیام نور،۳۸۵ دانشگاه آزاد اسلامى، مرکز آموزش فنى حرفهاى و تربیت عملم در کشور فعال بوده و بیش از ۴ میلیون دانشجو به تحصیل اشتغال دارند
برخى از پیشرفتهاى علمى و فناورى
الف-جمهورى اسلامى ایران، در حال تبدیل شدن به قطب پزشکى در غرب آسیا مىباشد. در دوران قبل از انقلاب اسلامى، از یک طرف پزشکان خارجى حتى در شهرهاى بزرگ فراوان بودند و از طرف دیگر بسیارى از بیماران براى درمان راهى کشورهاى غربى و حتى سرزمینهاى اشغالى مى شدند، لکن امروز از یک طرف دیگر، بیمارستانهاى پیشرفته ایران، پذیراى بیماران از دیگر کشورهاى منطقه براى درمان و انجام پیشرفتهترین عملهاى جراحى میباشند.
ب- دانش پزشکى در ایران خصوصا در حوزه هایى چون سلولهاى بنیادین، ترمیم ضایعات نخاعى، تولید داروهاى راهبردى، شبیهسازى حیوانات و… پیشرفتهاى چشمگیرى داشته و ایران در ردیف اولینها قرار گرفته است.
ج- جمهورى اسلامى اکنون کشورى هسته اى شده و عملا عضو باشگاه هسته اى جهان است. به رغم همه تحریمها و تهدیدها، ایران با تلاشها و مجاهدتهاى جوانان و متخصصین خود، به چرخه کامل سوخت هسته اى (غنى سازى) دست یافته و از نظر دانش علمى و فناورى در این عرصه در ردیف ۸-۷ کشور پیشرفته جهان قرار گرفته است. انرژى هستهاى در عرصههاى مختلف پزشکى، دامپزشکى، صنعت، کشاورزى، تولید برق و… کاربرد دارد. بدون تردید با تثبیت و نهادینه شدن چرخه سوخت در ایران، این دستاورد بسیار ارزشمند، آثارش در تمامى عرصههاى مذکور آشکار خواهد شد. کشورهاى زورگو و سلطه گر زمانى اجازه دسترسى کشورى چون ایران به یک کیلوگرم اورانیوم غنى شده را نمى دادند، امروزه در داخل کشور با تأسیسات کاملا بومى، چندین تن کیک زرد بهUF۶تبدیل شده، چند تن اورانیوم غنى شده با غناى زیر ۵ درصد و چند صد کیلوگرم اورانیوم با غناى ۲۰ درصد در داخل تولید شده است.
د- ورود به باشگاه فضایى جهان از دیگر آثار و نتایج دستاوردهاى علمى و فناورى کشور در دوران پس از انقلاب است. دانش و فناورى فضایى در اختیار تعداد محدودى از کشورهاى جهان است. اکنون جمهورى اسلامى در منطقه، تنها کشور داراى این دانش و فناورى، آنهم به صورت بومى است.
ه- دستاوردهاى ارزشمند در حوزه نانو، لیزر و… از دیگر آثار پیشرفتهاى علمى و فناورى ایران بعد از انقلاب است. علم نانو تحولات بزرگى را در جهان ایجاد کرده و در ایران این نوع علم از جایگاه و موقعیت خوبى برخوردار شده است. با توجه به حوزه هاى کاربرد نانو از قبیل تولید و انباشت دارو، تشخیص بیمارىها، سمزدایى از آب، افزایش بهره ورى در کشاورزى، انباشت و نگهدارى محصولات کشاورزى و مواد غذایى، کنترل آفات و سالم سازى هوا، در آینده آثار این دستاوردها در زندگى مردم قابل لمس خواهد بود. ایران اکنون رتبه ۱۲ جهانى را در حوزه نانو دارد.
و- رشد و توسعه صنعت خودروسازى، رشد و توسعه صنعت فولاد و آلومینیوم، رشد و توسعه صنعت کشتىسازى، رشد و توسعه صنعت هواپیماسازى، و پیشرفتهاى علمى و فنى کشور در ساخت اسکله ها، حفر چاه هاى نفت و گاز، ساخت پالایشگاه، ساخت سد، ساخت سیلو، ساخت بزرگراهها و انواع سازه هاى فلزى و بتنى، ازجمله دیگر آثار رشد علمى و فناورى در کشور مىباشد.
با جرأت مى توان اظهار نمود که شناخت و آگاهى دشمنان از توانمندى ها و ظرفیتهاى ایران و ایرانى براى دستیابى به جایگاه برتر و کسب همین موفقیتها بوده و هست که نگرانى او را در پى داشته است و ریشه تمام عداوتهاى بیگانگان را باید در این نکته یعنى انسجام مردم براى الگوسازى و رشد و پیشرفت همه جانبه کشور جستجو نمود و لذا هرگز نباید اجازه بدهیم که تبلیغات رسانه اى ازجمله ماهواره ها و لفاظى هاى عوام فریبانه کسانى که با هزاران شگرد مانند؛ تحمیل جنگ، تحریم، ترور و دهها روش ناجوانمردانه دیگر و با استفاده از تمام ابزار و امکانات نوین فرهنگى، اجتماعى، سیاسى، اقتصادى و حتى امنیتى و نظامى تلاش دارند، تا منافع مردم و کشور بزرگ ایران را هدف قرار دهند، ما را فریب داده و از مسیر خود منحرف سازد و اینکه تداوم این همه نیز، همچون گذشته تنها و تنها در گرو همدلى، مشارکت عمومى و حضور فعال آحاد مردم در تمامى عرصه هاى سازندگى و توسعه کشور و خنثى سازى توطئه دشمنان میسر خواهد بود، دشمنانى که تمام تلاش خود را معطوف مقابله با این حرکت تأثیرگذار نمودهاند.
رهبر فرزانه انقلاب اسلامى، توسعه قدرت جمهورى اسلامى، بیدارى اسلامى، افت قدرت نظام سلطه را از واقعیت هایى مى دانند که در پى انقلاب اسلامى به وقوع پیوسته و بر این اعتقاد هستند که جهان بر سر یک پیچ تاریخى قرار دارد و هندسه سیاسى جهان در حال تغییر مىباشد. معظم له ایجاد تمدن نوین اسلامى در آینده نزدیک را نوید میدهند.