به گزارش “دانشجوآزاد” به نقل از «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ ۲۴ تیر ۱۳۹۶، فیروز نادری، از مدیران ارشد سازمان فضایی آمریکا(ناسا) بعد از پست ابهامبرانگیزش در توییتر و اینستاگرام که عدهای آن را به فوت مریم میرزاخانی مربوط دانستند خبر فوت او را در توییتر و اینستاگرام تایید کرد. پیش از آن اعلام شده بود که میرزاخانی مبتلا به سرطان است اما مرگ نابهنگام او، همگان را بهتزده کرد. در ادامه، رئیس دانشکده ریاضی دانشگاه شریف نیز عنوان کرد که یکی از استادان دانشگاه استنفورد خبر فوت نابغه ریاضی ایرانی را تایید کرد. این نابغه ریاضی ایران از چهار سال قبل به سرطان سینه مبتلا شد و سرطان به مغز استخوان وی سرایت کرده بود و درنهایت صبح دیروز دار فانی را وداع گفت.
در همین رابطه، عبادالله محمودیان استاد مقطع کارشناسی مرحوم میرزاخانی در دانشگاه صنعتی شریف به روایت زندگی وی پرداخته است و از روزهایی میگوید که مریم میرزاخانی در حالی که هنوز دانش آموز بود، در اردوهای دانشگاه صنعتی شریف شرکت میکرد. در ادامه یادداشت این استاد دانشگاه را مطالعه میکنید:
ما در دانشکده ریاضی دانشگاه صنعتی شریف، در ایام تابستان اردوهای داوطلبانهای برگزار میکردیم که هیچ شهریهای برای آن دریافت نمیشد. یعنی نه دانشجو چیزی میپرداخت و نه استادان حقالتدریس دریافت میکردند. صرفا پذیرایی سادهای از مدعوین که از میان دانشآموزان بااستعداد دبیرستانهای تهران انتخاب شده بودند، صورت میگرفت. هدف این بود که با این دانشآموزان بااستعداد بیشتر آشنا شویم، البته در طول یک هفته که همراه آنها بودیم نکات علمی را هم به آنان منتقل میکردیم. در آن ایام مرحوم دکتر مریم میرزاخانی به همراه یکی از دوستانش دکتر رویا بهشتی – بعدها از دانشگاه MIT آمریکا در رشته ریاضیات دکترا گرفت و الان استاد یکی از دانشگاههای آمریکاست- در این دوره تابستانی شرکت داشت. حتی در خاطرم دارم که کمی هم زودتر از موعد، به دلیل استعداد بالایی که داشتند در این دوره شرکت کرده بودند.
*** استعداد خاص میرزاخانی به روایت استاد
چون ما معمولا دانشآموزان دوره دوم و سوم دبیرستان را دعوت میکردیم، درحالی که این دونفر از دوره اول دبیرستان به این اردو وارد شده بودند. در آن دوره تابستانی دو بار با این دو نفر گفتوگو داشتم و حتی مساله مهمی را که تا آن روز حل نشده بود به آنها ارائه کردم. نکاتی که از جانب آنها در حل مساله بیان شد، حکایت از هوش و استعداد بالای این دو نفر داشت. من در همان ایام متوجه شدم که هردو نفر فوقالعادگی خاص علمی و دانشی دارند. البته از نحوه سوال و جوابهایی هم که مطرح میکردند، سطح هوش و استعداد آنها هویدا بود.
*** شرکت در المپیاد، خارج از نوبت!
بعد از این دوره با اجازه مدیر دبیرستان محل تحصیل آنها، که مدیر لایق و کاردانی بود، باز به دانشگاه میآمدند و درباره حل مسائل باهم کار میکردیم. نهایتا همین اقدامات منتهی به تالیف یک مقاله تحقیقی شد که در یکی از نشریات معتبر بینالمللی هم به چاپ رسید. بعدا این مقاله را به پنجمین کنفرانس بینالمللی ریاضیات در دانشگاه شریف هم ارائه کردیم. در همین ایام من در کمیته المپیاد ریاضی هم عضو بودم که پیشنهاد دادم از این دو جوان بااستعداد حمایت شود تا بتوانند به صورت خارج از نوبت در المپیاد ریاضی شرکت کنند.
*** از بین تمام رشتهها، ریاضی را انتخاب کرد!
با این درخواست(شرکت در المپیاد ریاضی خارج از نوبت) موافقت شد و آنها موفق شدند رتبههای بالایی را در المپیاد کسب کنند. سال بعد هم هر دو نفر به المپیاد بینالمللی ریاضی رفتند، مرحوم میرزاخانی در آن مسابقات مدال طلا گرفت و سال بعد «فول مارک» و در حقیقت بهعنوان نخبه شناخته شد و میتوانست به هررشتهای که در دانشگاه تمایل دارد وارد شود. او رشته ریاضی و دانشگاه صنعتی شریف را برای تحصیل انتخاب کرد. در دانشگاه معمولا به دنبال امور و علوم جدید میگشت. شاید در همان سالها بود که دو مقاله مهم علمی را تالیف و به مجامع بینالمللی ارائه کرد.
*** میرزاخانی دانشجوی یکبعدی نبود
او قبل از اینکه از ایران خارج شود سه مقاله علمی تالیف کرده بود که هماکنون یکی از این مقالات بهعنوان منبع درسی دانشجویان کارشناسی در داخل و خارج از کشور مورد استفاده قرار میگیرد. او دانشجوی یکبعدی نبود، بلکه ابعاد مختلفی داشت و به دنبال کسب علم در حوزههای متعدد میگشت. او در ریاضی هم خود را به صورت جامع پرورش داد و هم اقدامات علمی مهم و ماندگاری از خود به جای گذاشت.
*** اولین بانویی که جایزه جهانی ریاضیات را گرفت
حاصل تلاشهای این دانشمند جوان ایرانی این بود که موفق شد روابط بین رشتهای در ریاضیات ایجاد کند. میرزاخانی جایزه «فیلدز» را دریافت کرد که از جایزه نوبل هم بالاتر بود، در حقیقت او اولین بانویی بود که موفق به دریافت این جایزه جهانی ریاضیات شد. او اگرچه دارای رتبه بالای جهانی بود، اما انسانی به تمامی متواضع و فروتن بود. معمولا در کنار این موقعیت بالای علمی از ورزش غافل نبود و اکثرا به ورزش بسکتبال میپرداخت.
*** میرزاخانیهای دیگری هم داریم
این بانوی ماندگار اگرچه از ایران رفته بود اما ارتباطش با داخل قطع نشد. دانشجویان و اهل علم در داخل با او در ارتباط بودند و خود او هم در بازههای مختلف زمانی در کشور حضور داشت. درگذشت این بانوی دانشمند ضایعه جبرانناپذیری است. اما جوانان مستعد ما کم نیستند و امیدواریم بازهم میرزاخانیهای دیگر در داخل و عرصه خارجی بدرخشند و مایه افتخار کشور شوند.