مقاله «ارتباط بین شرکت در فعالیت های بدنی اوقات فراغت و کیفیت زندگی دانشجویان استان مازندران» نوشته سیدعماد حسینی استادیار مدیریت ورزشی دانشگاه شهید بهشتی، علی محمد صفانیا استادیار دانشگاه آزاد اسلامی واحد علوم و تحقیقات دانشگاه آیت الله آملی، مسعود یمینی فیروز دانشجوی کارشناسی ارشد مدیریت ورزشی دانشگاه شمال است.
این مقاله در نشریه «پژوهش در ورزش دانشگاهی» منتشر شده است.
ورزش و فعالیت بدنی به عنوان عامل مهم در گذران اوقات فراغت دانشجویان، نقش بسیار مهمی در بروز استعدادهای درونی دانشجویان داشته و ابزاری برای نیل به سلامت جسمانی و روانی بوده و در نتیجه بهبود کیفیت زندگی دانشجویان را در پی خواهد داشت.
هدف از این تحقیق، تعیین میزان ارتباط بین شرکت در فعالیت بدنی اوقات فراغت و کیفیت زندگی دانشجویان استان مازندران است. روش انجام تحقیق حاضر، توصیفی و از نوع همبستگی بوده و به لحاظ هدف کاربردی است.
جامعه آماری این تحقیق را دانشجویان مستقر در خوابگاه های دانشجویی دانشگاه مازندران و دانشجویان دانشگاه شمال تشکیل می دهند که در هنگام انجام پژوهش ۸ هزار و ۴۰۴ نفر بوده که از بین آنها ۳۶۸ نفر به صورت نمونه گیری تصادفی ساده انتخاب شده اند.
نتایج تحقیق نشان داد که بین شرکت در فعالیت های بدنی و مولفه های کیفیت زندگی (سلامت جسمانی، وضعیت روحی و روانی، ارتباط اجتماعی و قلمرو محیطی) و بین شرکت در فعالیت های بدنی و کیفیت زندگی دانشجویان ارتباط معنی دار و مثبتی وجود دارد.
نتایج سابقه شرکت دانشجویان در فعالیت های بدنی نشان می دهد که ۳۹.۹ درصد کمتر از سه ماه، ۶.۵ درصد بین ۴ تا ۶ ماه، ۲.۲ درصد بین ۷ تا ۹ ماه، ۳ درصد بین ۱۰ تا ۱۲ ماه و ۴۸.۱ درصد بیشتر از ۱۲ ماه به فعالیت بدنی یا ورزشی مشغول بوده اند.
از لحاظ تعداد دفعات شرکت در فعالیت بدنی نیز ۲۵.۵ درصد کمتر از یکبار در ماه، ۲۶.۶ درصد چندبار در ماه، ۲۳.۴ درصد ۱ تا ۲ بار در هفته، ۱۵.۸ درصد ۳ تا ۵ دفعه در هفته درصد کمتر از یکبار در ماه، ۸.۷ درصد هر روز هفته به فعالیت بدنی می پرداختند.
مدت زمان شرکت دانشجویان در فعالیت بدنی نشان می دهد که ۱۷.۱ درصد کمتر از ۱۰ دقیقه، ۱۵.۵ درصد ۱۰ تا ۲۰ دقیقه ، ۱۵.۸ درصد ۲۰ تا ۳۰ دقیقه، ۲۲.۶۳ درصد ۳۰ تا ۶۰ دقیقه و ۲۹.۱ درصد بیش از ۶۰ دقیقه در هر جلسه به فعالیت بدنی مشغول بوده اند.
از لحاظ شدت فعالیت بدنی دانشجویان نیز ۳۸.۹ درصد فعالیتی خیلی سبک، ۲۳.۹ درصد دارای فعالیتی سبک، ۱۴.۱ درصد فعالیتی متوسط، ۱۱.۴ درصد دارای فعالیتی سنگین، تنفس نسبتاَ سریع وگاهی اوقات همراه با تعریق و ۱۱.۷ درصد دارای شدت فعالیت خیلی سنگین همراه با تنفس سریع و تعریق زیاد و مداوم بوده اند.
با توجه به نتایج بدست آمده می توان چنین استنباط کرد که بطور کلی میزان فعالیت های ورزشی از نظر سابقه فعالیت، تعداد دفعات و شدت انجام فعالیت بدنی در بین دانشجویان بسیار اندک است اما مدت زمان انجام فعالیت بدنی در هر جلسه از تمرینات ورزشی در وضعیت مطلوبی قرار دارد.
نتایج تحقیق نشان داد که، بین شرکت در فعالیت های بدنی و سلامت جسمانی دانشجویان ارتباط معنی دار و مثبتی وجود دارد. شرکت منظم و مستمر دانشجویان در فعالیت های ورزشی باعث شده تا نیاز به دارو و درمان کاهش یافته و دانشجویان احساس تندرستی و شادکامی پس از اجرای فعالیت های بدنی را داشته باشند.
از دیگر یافته های تحقیق حاضر، ارتباط بین شرکت در فعالیت های بدنی و وضعیت روحی- روانی دانشجویان است که نتایج مثبت و معنی داری گزارش شد.
تمرینات و فعالیت بدنی از دو راه مستقیم در اصلاح خلق و خو تأثیر دارد. یکی رها شدن آندروفین و دوم کاهش کورتیزول(هورمونی که با فشار عصبی در خون ترشح می شود). بر اساس نظر متخصصان فیزیولوژی بدن، آندروفین ها داروهای طبیعی کاهش درد هستند که سبب بوجود آمدن احساسات خوشایند می شوند.
با توجه به نتیجه تحقیق می توان گفت که فعالیت مداوم و منظم به علت شادی بخش بودن آن، موجب آرامش ذهنی، بالارفتن قدرت اراده، افزایش حس اعتماد به نفس و توانایی تصمیم گیری می شود که همگی این عوامل باعث می شود تا دانشجویان از فشارهای عصبی به خصوص در مواقع بروز مشکلات جلوگیری کنند و خود دلیلی بر معنی دار بودن این فرض است.
در این تحقیق، اثر فعالیت های بدنی بر ارتباط اجتماعی دانشجویان معنی دار و مثبت گزارش شد. ورزش و فعالیت بدنی موجب تقویت خانواده، توسعه روابط دوستانه و پرورش روحیه اجتماعی در بین دانشجویان می شود.
نتایج پژوهش نشان داد که بین شرکت در فعالیت های بدنی و قلمرو محیطی دانشجویان ارتباط معنی دار و مثبتی وجود دارد. همچنین بین فعالیت بدنی، اوقات فراغت و کیفیت زندگی دانشجویان ارتباط مثبت و معنی داری وجود دارد.
دانشجویان در این تحقیق احساس خوبی پس از اجرای فعالیت های بدنی گزارش کرده و این احساس خوب بودن نیز منجر به رضایت مندی بیشتر از زندگی شده و کیفیت بالاتر زندگی دانشجویان را به همراه دارد.
