مقاله «جایگاه فعالیت های جسمانی در اوقات فراغت دانشجویان» نوشته علیرضا آبکار عضو هیات علمی گروه تربیت بدنی و علوم ورزشی دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر است.
این مقاله در فصلنامه علوم رفتاری منتشر شده است.
در این تحقیق نحوه گذران اوقات فراغت و جایگاه فعالیتهای جسمانی در اوقات فراغت دانشجویان دانشگاه آزاد اسلامی واحد ابهر مورد بررسی قرار گرفته است. در پژوهش حاضر ۳۸۵ دانشجو به عنوان نمونه آماری از طریق روش نمونه گیری تصادفی انتخاب و پرسشنامه اوقات فراغت در بین آنها توزیع شد.
تجزیه و تحلیل آماری به کمک نرم افزار کامپیوتری از ۳۷۵ پرسشنامه قابل استفاده نشان داد که ۶۴ درصد دانشجویان اوقات فراغت خود را عصر و شب می گذرانند.
تماشای تلویزیون برای دختران دانشجو و آزمودنی های پسر گوش دادن به موسیقی را بیش از همه فعالیتها مورد نظر می دهند. ورزش در رتبه هشتم فعالیتهای فراغتی دانشجویان پسر و رتبه دهم دانشجویان دختر قرار دارد که فقط ۴۴ درصد دانشجویان در هفته فعالیت جسمانی (به جز واحد تربیت بدنی ۱و ۲) دارند.
از بیست رشته ورزشی فعلی پیاده روی، نرمش و فوتبال سه رشته اول فعالیتهای جسمانی هستند. شنا، والیبال ، پیاده روی و فوتبال از رشته های مورد علاقه هستند.
دانشجویان تنبلی و بی حوصلگی (۱۳.۲ درصد) را اصلی ترین عامل دوری از ورزش توصیف کردند. انگیزه اصلی دانشجویان برای پرداختن به ورزش کسب نشاط و لذت (۲۵.۵ درصد) بوده است.
یافته های تحقیق نشان می دهد ۹۱ درصد دانشجویان پسر و ۸۷ درصد دانشجویان دختر مجرد بوده و بطور میانگین ۱۰.۶ درصد از کل دانشجویان متأهل هستند. زمان فراغت ۶۴ درصد دانشجویان عصرها و شبها است . لذا تعطیلی تأسیسات ورزشی وتفریحی در این ساعت از میزان دانشجویان فعال و ورزشکار خواهد کاست. بنابراین باید راهکارهای موجود مورد بازبینی قرار گیرند.
در پژوهش حاضر تماشای تلویزیون و شنیدن موسیقی رتبه های اول و دوم برای دختران و برعکس آن برای دانشجویان پسر بوده است . هم صحبتی نیز مورد توجه است به طوری که این فعالیت در رتبه سوم فعالیت های فراغتی دانشجویان قرار گرفته است. بازی با موبایل و مطالب خنده دار، بازی با انواع بازی های مربوط به موبایل و غیره در رتبه چهارم فعالیت های فراغتی جای گرفته است.
ورزش در رتبه هشتم فعالیتهای فراغتی دانشجویان پسر و رتبه دهم دانشجویان دختر قرار دارد. مطالعه غیر درسی دانشجویان در رتبه چهارم اوقات فراغت قرار دارد.
نتایج پژوهش حاضر نشان داد که فقط ۴۴ درصد دانشجویان در هفته فعالیت جسمانی (بجز واحد تربیت بدنی ۱و ۲) دارند. در این میان ۲۸ درصد دانشجویانی که در هفته فعالیت جسمانی دارند فقط بین ۱ تا ۲ ساعت ورزش می کنند.
از بین ۲۰ رشته ورزشی ارائه شده، ۵ رشته اول دانشجویان پسر، پیاده روی ۱۶.۲ درصد، فوتبال ۱۶ درصد، دویدن ۱۰.۶ درصد، کوه نوردی ۸.۴ درصد و حرکات نرمشی ۸ درصد هستند.
این حالت برای دختران دانشجو، پیاده روی ۱۶.۱ درصد، نرمش ۱۳.۲ درصد، کوهنوری ۸.۲ درصد، شنا و والیبال به طور مشترک ۸ درصد و دویدن ۷.۵ درصد، ۵ رشته اول هستند.
در رشته های ورزشی مورد علاقه و دلخواه دانشجویان جایگاه رشته ها با تغییراتی همراه هستند. به این ترتیب که رشته ورزشی فوتبال برای پسران به جایگاه اول آمده ولی کوهنودری در همان رتبه چهارم باقی مانده است. شنا از رتبه هفتم به مرتبه دوم و نیز والیبال از جایگاه هشتم به رتبه سوم تغییر مکان داده است.
در مورد دختران دانشجو شنا به جایگاه اول آمده و رشته های پیاده روی، والیبال و کوهنوردی در مکانهای دوم تا چهارم است.
در تحقیق حاضر انگیزه اصلی دانشجویان برای پرداختن به ورزش کسب نشاط و لذت (۲۵.۵ درصد) بوده است. تناسب اندام (۲۲.۴ درصد)، حفظ تندرستی (۲۱.۲ درصد) و کاهش فشارهای روانی (۱۳.۳ درصد) در ردیف های بعدی قرار داشته اند.
در بررسی عوامل مربوط به عدم پرداختن به ورزش، دانشجویان تنبلی و بی حوصلگی (۱۳ درصد) را اصلی ترین عامل دوری از ورزش توصیف کرده اند. این میزان برای دختران و پسران یکسان است. اولویت داشتن مسائل دیگر (۱۳.۱ درصد)، مشغله تحصیلی (۱۲.۲ درصد) و نبود امکانات در ردیف های دوم تا چهارم قرار گرفته اند.
