به گزارش “دانشجوآزاد” به نقل از شبکه اطلاع رسانی آرمان کرمان، دیار کرمان واقع در جنوب شرق ایران جلوه تمام عیار شگفتی هاست، این شهر علاوه بر آب و هوای منحصر به فرد در گوشه گوشه خود آثار تاریخی شگرفی را نیز در دل خود جای داده است آثاری که از پیشینیان برای مردمان این شهر به ارث رسیده است، کرمان می تواند انتخاب خوبی برای میهمانان نوروزی باشد و خاطره های خوبی را در کویر برای آن ها رقم بزند.
مشتاقیه

گنبد مشتاقیه که به سه گنبدان نیز شهرت دارد، از آثار دوران قاجار در شهر کرمان است که در گذشته در جوار قبرستان کهنه و خارج از حصار شهر قرار داشته است. این محوطه ابتدا مزار میرزاحسین‌خان جد اعلای سادات معروف به میرحسینی راینی بوده است. مشتاق در سال ۱۲۰۶هجری قمری به جرم آن‌که قرآن را با نوای سه‌تار می‌خواند، سنگسار شد و پیکر او را در کنار مقبره میرزا حسین خان دفن کردند که اینک این مزار معروف به مشتاقیه است. سه گنبد در سال ۱۲۶۰ قمری بر روی قبور مشتاق علی شاه، شیخ اسماعیل و کوثر همدانی (کوثر علی شاه) بنا گردید. آثار تزئینی مجموعه مشتاقیه که در قرن اخیر ساخته شده است شامل کاشی‌کاری، نقاشی، گچبری، کاربندی و مقرنس می‌باشد .دو گنبد این بنا دارای کاشی کاری و یکی از گنبدها نیز آجری است که از همان زمان قاجاریه که آن را ساختند به همین شکل بوده است.

یخچال زریسف

یخچال زریسف مربوط به دوره قاجار است و در کرمان، خیابان زریسف، چهار راه آلاشت واقع شده و این اثر در تاریخ ۲۵ اسفند ۱۳۷۹ با شمارهٔ ثبت ۳۵۱۰ به‌عنوان یکی از آثار ملی ایران به ثبت رسیده است.

قلعه دختر

ساختمان قلعه های کرمان به دو قسمت مجزا و مستقل تقسیم می شوند . یکی از این قلعه ها بر فراز تپه نسبتا مرتفعی در جنوب شرقی شهر قرار دارد و سابقا قله کوه نامیده می شد و روی تپه کوتاه تر دیگری قلعه دختر وجود دارد .

قلعه اردشیر در بالای تپه مرتفعی واقع شده و دیوارهای آن از خشت های بسیار ضخیم ساخته شده است ، قسمت دوم قلعه ای است که در طرف غرب قلعه اردشیر قرار گرفته است ، می گویند در طرف شمال غربی این قلعه مسیر آبی بوده و چاه عمیقی وجود داشته است ، ظاهرا به علت اینکه مردم را در دوران هرج و مرج در این چاه می انداختند ، مرحوم وکیل الملک دستور پر نمودن چاه را داده است .

در قلعه دختر کرمان با اینکه جستجو های زیادی به عمل آمده ، اما آثار تاریخی قابل توجهی بدست نیامده است . ساختمان های عمده ای از قبیل قصر ها و عبادتگاه ها در فاصله این دو قسمت دیده می شود . متاسفانه چون خاک این منطقه از شهر برای کشاورزی و ساخت و ساز مناسب بوده است ، سال های متمادی ، مردم خاک این منطقه را می کندند و بدین طریق لطمه بزرگی به این بنا ها ، خصوصا قلعه دختر ، وارد شده است . دیواره ها و هلالی های باقی مانده عموما از خشت و پی ها از حد عادی بسیار قطور تر و عریض تر می باشند .

از قلعه کاشی های مشاهده شده و بدست آمده از این قلعه مشخص است ، که بعضی از ساختمان های همجوار قلعه دختر ، علاوه بر جنبه نظامی ، جنبه های بزمی و عبادتی نیز داشته و هنر و ذوق در تزیین آن دخالت کرده است . لازم به ذکر است که قلعه اردشیر با قلعه دختر ارتباط داشته است .

سازنده قلعه دختر کرمان مشخص نیست، و تنها از دوره اردشیر بابکان در سلسله ساسانی ذکری از قلعه بزرگ در شاهنامه فردوسی شده و آن داستان هفتواد است. باید توجه داشت که فرزند حاکمی که در زمان حمله اردشیر بابکان در کرمان بوده است ، بلاش نام داشته که به دستور اردشیر دستگیر شده است ، وی احتمالا از شاهزادگان اشکانی بوده است . به هر حال قلعه دختر قبل از قلعه اردشیر وجود داشته است . اما باید توجه داشت که قلعه دختر و قلعه اردشیر در طی سالیان متمادی دژ مدافع کرمان برای حفاظت از هر حمله ای بوده است .

این قلعه ها قرن ها بعد از اسلام نیز مورد استفاده فرمانروایان بوده اند . قلعه دختر یا آتشکده آناهیتا ( ناهید ) یا قلعه کهنه از خشت خام و گل رس به همراه کاه و نی به عنوان جرز در پی هایش ساخته شده است ، وجود این مصالح قلعه را در برابر امواج شدید زلزله مصون نگه می داشته است .

قلعه باشکوه دختر، نمادی از پرستشگاه آناهیتای باستانی یا ایزد ( آب ) ، یا به تعبیری دیگر نمادی از الهه حاصل خیزی و باران می باشد . قلعه دختر و قلعه اردشیر از هسته های اولیه شهر کرمان می باشند . جالب است بدانیم که دوره حکومت ساسانیان در سال ۲۲۶ بعد از میلاد شروع شده و ۴۲۵ سال به طول انجامید ، که اولین پادشاه آن اردشیر بابکان و آخرین آن یزد گرد سوم بوده است . اردشیر بابکان پس از فتح قلعه دختر به سمت بم یورش برده و به سهولت ارگ بم را تسخیر و حاکم هفتواد را کشته و به ماجرای معروف و طلسم کرم هفتواد خاتمه می دهد .

منطقه بعدی یورش اردشیر جیرفت بوده است، اما آخرین پادشاه سلسله ساسانی ، یزد گرد سوم در شکست سخت خود از اعراب در جنگ قادسیه در سال ۶۵۱ بعد از میلاد ، به قلعه دختر کرمان پناه آورد ، اما کرمانیان آن صدمات و خاطرات تلخ را به روح بخشش و باد فراموشی بخشیدند و به او با میهمان نوازی امان دادند . اما همچنان در طوفان نا مهربانی های تلخ تاریخ و حوادثی همچون حمله آقا محمد خان قاجار و ویران نمودن کرمان و جنایات رقت بار او ، نام دیارمان ، کرمان ، به نیکی ، میهمان نوازی و مهر ورزی مزین است و این شاخص هاست ، که نسل جوان را زنده نگه خواهد داشت .

آدرس قلعه دختر کرمان : چهارراه بهار به سمت دو قلعه ، سمت راست قلعه اردشیر و سمت چپ قلعه دختر

تخت درگاه قلی‌بیگ

تخت درگاه قلی بیگ عمارتی است که در جنوب شرقی شهر کرمان و در زاویه جنوبی کوه قلعه دختر قرار دارد. این مکان مقبره یکی از نوادگان بیرام بیگ به نام درگاه قلی بیگ است. درگاه قلی بیگ از امرای اواخر دوره صفویه و رئیس ایل افشار در کرمان بوده‌است. وی، تنها فرد معروف افشار بود که طی ۱۵۰ سال بعد از گنجعلیخان نامش بر سر زبانها بوده‌است.

دکتر باستانی پاریزی در این مورد می‌نویسد، درگاه قلی بیگ در کرمان موقعیت مناسبی به دست آورد و قسمتی از سرآسیاب فرسنگی را جزو املاک خود ساخت و در جوار باغ بیرم آباد در دل کوه ساختمان زیبایی به وجود آورد و در پایین کوه نیز دریاچه‌ای ایجاد نمود و آب سرآسیاب فرسنگی را با مجرایی که در دل سنگ کنده بود پایین دریاچه رساند. آثار دریاچه هنوز در کنار تخت باقی است. ژنرال سرپرسی سایکس، در سفر نامه خود درباره تخت درگاه قلی بیگ چنین می‌نویسد، در زاویه جنوبی این رشته کوه قلعه دختر دهنه‌ای است که سکویی در مدخل آن از سنگ و وسط آن قبر رضا قلی بیگ گماشته ابراهیم خان ظهیرالدوله را بنا کرده‌اند و در قسمت تحتانی آن علایم و آثار حوض بزرگی مساهده می‌شود که سابق به این وسیله رودخانه بهرام کرد که این ایام باغین را مشروب می‌کند پر می‌شده و در قسمت فوقانی آن دیده بانی بر پاست که ماموران به وسیله آن اهالی شهر را از هجوم و یورش افغان‌ها و بلوچ‌ها اطلاع می‌داده‌اند.

تخت درگاه قلی بیگ به وسیله همسر محمد اسماعیل خان وکیل الملک موسوم به کربلایی تعمیر شده‌است. امروزه جاده‌ای از کنار تخت به طرف مسجد صاحب الزمان کشیده شده‌است.

بیمارستان نوریه

بیمارستان نوریه، در سال ۱۲۹۶ شمسی و در انتهای خیابان زریسف کرمان بنا شده‌است، نخستین بیمارستان بومی و محلی این شهر محسوب می‌شود و با شماره ۳۶۳۶ در فهرست آثار ملی ایران قرار گرفته‌است. بانی و واقف این بنا نورالله خان ملقب به ظهیر الممالک نوه ابراهیم خان ظهیرالدوله‌است که مدتی از سال ۱۲۱۸ تا ۱۲۴۰ حاکم کرمان و منشأ خدمات و آبادانی زیادی بوده‌است.