به گزارش “دانشجو آزاد” به نقل از  «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ پروژه‌های دانشجویی اصلا باید یک منبع علمی خوب و قابل استفاده باشد اما عمدتا اینگونه نیست؛ دانشجویان با نزدیک شدن با روزهای پایانی ترم دست به دامن استاد می‌شوند تا با تهیه به اصطلاح پروژه یا یک تحقیق، یکی دو نمره کاسب شوند.

یکی از اساتید حوزه علوم انسانی که چندی پیش بازنشست شد در این باره به خبرنگار ما گفت: عمده تحقیقاتی که دانشجویان در پایان ترم می‌دهند، کپی-پیست از اینترنت و سایت‌هایی مثل ویکی پدیا و وبلاگهای دانشجویی است؛ کاغذهایی که به عنوان تحقیق پایان ترم به ما ارائه می‌دهند، غالبا ۵ دقیقه هم کار نبرده است؛ بعضا فایل تبلیغات کنار وبلاگ‌ها هم با محتوای تحقیقات در داخل برگه‌ها می‌آید و دانشجو باز هم حواسش نیست و همانطور به ما تحویل می‌دهد.

–          اما راه حل تهیه یک تحقیق درست و حسابی چیست؟ ساده ترین چارچوب‌ها تهیه یک مقاله علمی و پژوهشی را می‌خوانید.

رعایت ساختار مقاله علمی:

رعایت ساختار معمول مقالات علمی از مهم‌ترین نکاتی است که در حین نگارش یک مقاله باید مدنظر باشد. یک مقاله علمی عموما دارای بخش‌های زیر است:

۱٫      عنوان

۲٫      اسم و مشخصات نویسندگان

۳٫      چکیده

۴٫      کلمات کلیدی

۵٫      مقدمه

۶٫      بیان مساله

۷٫      تبیین هدف

۸٫      پرسش‌های پژوهش

۹٫      پیشینه پژوهش

۱۰٫  معرفی پروژه

۱۱٫  روش‌شناسی

۱۲٫  ابزار پژوهش

۱۳٫  جامعه مورد مطالعه

۱۴٫  محدوده و محدودیت‌ها

۱۵٫  یافته‌ها

۱۶٫  بحث و نتیجه‌گیری

۱۷٫  پیشنهادات

۱۸٫  تقدیر و تشکر

۱۹٫  مراجع

طریقه انتخاب عنوان مقاله (Title):

عنوان مقاله می‌تواند پرسشی یا شبه‌جمله ای باشد. شبه‌جمله نیز می‌تواند تکی یا دوتایی باشد.

–          مثال برای مدل پرسشی: آیا امنیت یکی از دستاوردهای محاسبات ابری است؟

–          مثال برای مدل شبه‌جمله ای: بررسی نقش امنیت به عنوان یکی از دستاوردهای محاسبات ابری

–          مثال برای مدل ترکیبی پرسشی – شبه‌جمله ای: امنیت در محاسبات ابری؛ چالش یا فرصت؟

طریقه نوشتن اسم نویسندگان مقاله (Affiliation):

اسم نویسندگان را می‌نویسیم سپس بر روی آن یک شماره به صورت SuperScript می‌گذاریم. اسامی با ویرگول از هم جدا می‌شوند.

مثال:

علی رضایی۱، رضا احمدی۲

۱ گروه مهندسی کامپیوتر دانشگاه آزاد واحد علوم و تحقیقات، تهران، ایران

ali.rezaee@gmail.com

۲ ……….

در مقالات رسمی، شخصی که اسم او اول نوشته می‌شود، به عنوان نویسنده اصلی جهت مکاتبات در نظر گرفته می‌شود. در بعضی موارد می توان نویسنده مسئول را مشخص کرد که ممکن است استاد راهنما باشد و نام وی دوم نوشته شده باشد.

چکیده (Abstract):

چکیده در واقع عصاره مقاله است. در چکیده باید موارد زیر ذکر شود:

۱٫      معرفی مساله یا مقدمه کار

۲٫      ضرورت مساله

۳٫      روش کار

۴٫      نتایج

* چکیده بین ۱۵۰ تا ۲۵۰ کلمه است و در مواقعی که مقاله طولانی باشد تا ۳۰۰ کلمه هم می‌شود.

* در چکیده حق استفاده از رفرنس و نقل قول را نداریم.

* چکیده باید از زبان خودمان باشد.

تذکر: از چند خط ابتدایی مقاله با Copy-Paste کردن به عنوان چکیده استفاده نکنید!

چکیده ها Open Access هستند و پولی نیستند.

–          نوشتن چکیده درست از چه نظر با اهمیت است؟ زیرا می‌توان آن را به عنوان نمونه کار نشان داد تا دیگران را جذب خواندن مقاله کند.

* برای نوشتن چکیده از فعل ماضی جمع استفاده کنید، مانند: ما این روش ها را به دست آوردیم.

* سعی کنید در نوشتن چکیده کمتر از فعل مجهول استفاده کنید.

* هیچ وقت از ضمیر شما (You) استفاده نکنید.

* در نوشتن چکیده از کلی گویی اجتناب کنید.

کلمات کلیدی (Keywords):

* حداقل ۳ کلمه کلیدی مورد نیاز است.

* معمولا بین ۳ تا ۵ کلمه کلیدی کافیست.

* کلمه ای که از دو یا چند بخش ساخته شده است ولی مفهوم مستقلی دارد، می‌تواند به تنهایی یک کلمه کلیدی باشد.

* حتی‌المقدور معادل فارسی آن را بنویسید.

مقدمه (Introduction):

مقدمه مقاله باید شامل موارد زیر باشد:

۱٫      معرفی مساله

۲٫      کاربردهای آن

۳٫      تاریخچه

حتما در پاراگراف آخر مقدمه باید مشخص شود که:

–          در بخش اول می‌خواهیم این کار را بکنیم، در بخش دوم فلان کار را انجام می‌دهیم و …

کارهای پیشین (Related Work):

* حتما لازم است که در مقاله قسمتی را داشته باشیم با عنوان کارهای پیشین، به شرطی که قبلا شخص یا اشخاصی روی این موضوع کار کرده باشند، اسم و در صورت امکان سال انتشار مقاله آنان را ذکر کنیم.

* بهتر است بعد از مقدمه، کارهای پیشین را بنویسیم.

* در مقالات کنفرانسی معمولا بخش کارهای پیشین در مقدمه می‌آید ولی ترجیحا بعد از مقدمه باشد بهتر است.

* این بخش می تواند یک صفحه باشد.

دو مدل معروف برای این بخش داریم:

مدل اول:

در سال ۲۰۰۵، فوستر و همکاران ___[ ۱].

یا

در[ ۱] آقای فوستر ____.

مدل دوم:

در سیستم های پردازش ابری ___ [ ۱] [۲] [۳] [۴].

یا

در سیستم های پردازش ابری ___ [۱ تا ۴].

* ترجیحا از مدل اول استفاده کنید که مشخص باشد هر قسمت دقیقا مربوط به کدام منبع است.

* مراجع را در انتهای مقاله معرفی کنید.

نکته‌ای جهت استفاده از مطالب سایر مقالات:

* به هیچ وجه نباید متنی را حتی با ذکر منبع Copy-Paste کرد.

* باید برداشت خودمان را از آن بنویسیم، مگر اینکه جمله کوتاهی به حالت نقل قول باشد که باید آن را داخل کوتیشن قرار دهیم.

* وب سایت های رسمی و معتبر می‌توانند به عنوان مرجع استفاده شوند.

* از ویکیپدیا هم می‌توان استفاده کرد ولی هرگز وبلاگ ها را مرجع قرار ندهید.

نکاتی راجع به شکل ها و جداول:

* شکل ها زیرنویس دارند و جداول بالانویس.

* معمولا در متن مقاله باید به شکل ها و جداول ارجاع داد.

* شکل‌ها، جداول و فرمول‌ها حتما باید دارای شماره باشند.

* فونت استفاده شده برای توضیحات شکل‌ها و جداول باید یک شماره کوچکتر باشد.

* قالب نوشتاری مقادیر و اطلاعات درون جدول ها باید منطبق با قالب همایش مورد نظر باشد.

* فرمول‌ها نیاز به درج توضیح در بالا یا پایین خود ندارند.

* اگر شکل یا جدولی را عینا بدون دستکاری استفاده می‌کنید باید در انتهای توضیح آن به منبع ارجاع دهید.

روش پیشنهادی:

* در صورتی که راه حلی را در نظر دارید از این بخش استفاده می‌کنید.

* باید نوآوری خود را به صورت دقیق و ترجیحا فرموله شده شرح دهیم.

* معمولا از یک الگوریتم یا فلوچارت در این بخش استفاده می‌کنیم.

ارزیابی (Evaluation):

* ارزیابی را به روش‌های پیاده‌سازی یا شبیه‌سازی الگوریتم پیشنهادی انجام می‌دهیم.

* پیاده‌سازی در محیط واقعی انجام می‌شود و شبیه‌سازی در محیطی فرضی، به همین دلیل شبیه‌سازی صحت و دقت پیاده‌سازی را ندارد.

* بعد از شبیه‌سازی یا پیاده‌سازی  می‌تواند مرحله کدنویسی هم وجود داشته باشد.

* در بخش ارزیابی باید به کمک جداول و نمودارهای مقایسه‌ای، مزایا و معایب روش خود را با سایر روش‌های قبلی مقایسه کنیم.

* نمودارها نسبت به جداول سریع‌تر و بهتر مفهوم را منتقل می‌کنند ولی در عوض جداول برای نمایش دقت و جزییات بهتر هستند

* مقایسه باید کاملا علمی باشد.

نتیجه گیری (Conclusion):

* این بخش معمولا در حد ۲ پاراگراف است.

* در بعضی از موارد به همراه کارهای آینده (Future Work) نوشته می‌شود.

* در بخش نتیجه گیری به صورت کیفی می‌نویسیم و از نوشتن اعداد و ارقام پرهیز می‌کنیم.

* بعد از نتیجه‌گیری می‌توان به صورت اختیاری بخش‌های “تشکر و قدردانی” و “معرفی نویسندگان” را هم داشت.

ذکر چند نکته:

* جهت اصلاح خودکار اشتباهات نگارشی و علامت‌گذاری از برنامه “ویراستیار” و برای فرمول‌نویسی در مقالات از برنامه Math Type استفاده کنید.

* علامت‌های نقطه، ویرگول و … همگی به حرف قبلی چسبیده‌اند و با حرف بعدی یک فاصله دارند.

* پرانتزها با عبارت قبلی و بعدی یک فاصله دارند ولی به عبارت داخل پرانتز چسبیده اند.

* متون مقاله از هر دو طرف Justify باشند.

کاربرد علامت نقطه ویرگول:

* برای جدا کردن جمله‌هایی که از جهت ساختمان و مفهوم مستقل به نظر می‌رسند ولی در یک عبارت طولانی، با یکدیگر بستگی معنایی دارند.

–          مثال: برای نگارش گزارش خوب باید فکر کرد؛ منابع را جمع‌آوری کرد؛ فهرست‌ها را تنظیم کرد و …

* متاسفانه و متاسفانه همچنان بعد از این همه توضیحات، می‌بینم که بعضی از دوستان در نوشتن مقاله و پایان نامه، قواعد نوشتاری را رعایت نمی‌کنند.

–          مثلا بین کلمه هایی که حرف آخر آنها منفصل است، فاصله نمی زنند.

به عنوان مثال: “عواطف واحساسات”

در اینجا حرف “و” به کلمه “احساسات” چسبیده که غلط است.

مورد بعدی رعایت صحیح نیم فاصله ها است. به عنوان مثال: “شکل گیری”

باید بین کلمه “شکل” و “گیری”، یک نیم فاصله باشد، چون با هم یک معنی را دنبال می‌کنند.

–          مثال بعد: “مدل سازی”. بهتر است که کلمه “مدل” و “سازی” با یک نیم فاصله از هم جدا شوند. کلمه “مدل” را به “سازی” نچسبانید.

–          مثال دیگر: “نتیجه گیری”. بین کلمه “نتیجه” و “گیری” یک نیم فاصله بزنید.

–          مثال دیگر: “می شود”، باید بین “می” و “شود” یک نیم فاصله باشد.

به طور کلی هر جا که احساس کردید دو کلمه پشت سر هم، با هم یک معنی را می‌رسانند، همین کار را انجام دهید.

کلمه “آنها” به همین شکل صحیح است. سرهم باشد.

بقیه “ها” را جدا بنویسید. مثال: “نشست ها”، که کلمه “نشست” با “ها”، یک نیم فاصله دارد.

* برای نوشتن “غیره”، فقط ۳ عدد نقطه بزنید نه صدتا نقطه!

* دقت کنید که علامت کاما (ویرگول)، به حرف قبل از خود چسبیده است ولی با حرف بعد از خود یک فاصله دارد.