لطیفه رحمانی یا (شتابزده، هفته)

دختر نوجوان افغان در بیمارستان نمازی شیراز در صف انتظار دریافت عضو ماند و درگذشت…

امکان نظر دادن امکانی است که اگر با چاشنی فکر و تامل همراه شود، فضای بهتری را برای همه ی ما می سازد. به خصوص در این دوران که به لطف کثرت رسانه ها این امکان برای غالب ما فراهم شده است. شاید بهتر باشد قبل از ورود به چنین فضایی کمی الزامات آن را بدانیم، نیرنگ هایش را بشناسیم و بدانیم این امکانی که فضای تخلیه حب و بغض های ما را هم فراهم می کند (از فحاشی به یک خواننده تا به سخره گرفتن فلان بازیگر) در سطحی بالاتر یک امکان است برای تولید و تبادل فکر و هدایت افکار عمومی.

گاهی هجمه های هدایت شده ای در فضای مجازی وجود دارد که ما را سوق می دهد به سمتی که بیشتر از «تامل»، «ابراز» در بر دارد( ما اغلب شتابزده و بدون فاصله در فضای ابراز نظر می افتیم). ابرازِ بی وقفه یِ نظر وقتی با تامل و تفکر قبلی همراه نباشد می تواند چاهی بیفکند که اولین قربانی اش خودمان باشیم.

در مورد لطیفه هم ابتدا هجمه ایجاد شد و بعد رفتیم سراغ واکاوی! در صورتی که پیش شرط ابراز نظر «واکاوی» است؛ این روند که معکوس می شود، اتفاقات خطرناکی می افتد. حداقلی ترین خطرش این که ایجاد فضای نا امیدی می کند. اگر قبل از «ابراز کردن» می دانستیم که تمام کشورهای توسعه یافته در اهدای عضو به غیر هموطنان خود قوانین سخت گیرانه ای دارند و یا اصلا می دانستیم که بیماری «لطیفه» در مرحله خطرناکی بوده و امکان نجاتش به حداقل رسیده بوده، شاید پخته تر نظر می دادیم و کمتر صفحات گوشی های همراه مان سیاه می شد. لازم است یاد بگیریم به جای «سیاهه نگاری» ابتدا بین فکر و عمل مان کمی فاصله گذاری کنیم.

واکاوی پیش شرط ابراز نظر است، قاعده ای که غیبتش دردسر ساز است و باعث می شود که ناخواسته به نیرنگ سازانی سواری بدهیم که شاید کاملا در نقطه ی مقابل آن ها باشیم (این قاعده حتی در مدلی ساده تر در روابط خانوادگی و کاری و.. هم قابل ملاحظه است، آن چه که قضاوت خام اندیشانه می نامیم)

---

رضا مهماندوست یا (ایرانی، هفته)

مربی توانمند ایرانیِ تیم ملی تکواندوی آذربایجان در المپیک عملکرد موفقیت آمیزی داشته است، برخلاف عملکرد تیم ملی تکواندی ایران.

 کیمیا علیزاده یا (نقطه عطف، هفته)

---

امیر تتلو یا (اسیر، هفته)

امیر تتلو بازداشت شد؛ به اتهام ترویج فحشا و فساد.

امیر حسین مقصود لو مصداق عینی یک آدم «خاص» است، او پیوستگی رفتاری عجیبی دارد و صداقتی در کنش هایش دارد که او را ویژه می کند. تتلو نه نواب صفوی است، نه بهنوش بختیاری و نه حتی بهاره رهنما،همه ی رفتارهای او در یک کانال قرار می گیرد؛ حتی جنس موسیقی و ترانه هایش هم دقیقا شبیه به مواضع مجازی و گفت و گوهای مطبوعاتی اش است. تتلو اگر محبوبیت دارد گزاف نیست که بگوییم بخشی از آن را وام دارِ صداقتش است.

همه چیز در وجود او به شکل عجیبی هماهنگ شده است. اگر در ترانه هایش خیلی ساده انگارانه و کف خیابانی احساساتش را بیرون می ریزد، در اینستاگرام هم همان مدلی است. حتی در مصاحبه هایش هم از همان واژه هایی استفاده می کند که پیشتر در ترانه هایش شنیدیم، اصلا شکل موسیقی هیجانی و پر فراز و نشیب او گرته ای از کاراکتر خود اوست که دائما در غلیان است؛ یک روز ابی ،یک روز قرمز، یک روز علی کریمی، یک روز بختیار رحمانی…

او تجلی نا خوداگاه است و انگار عقل حسابگرانه و دوراندیش ندارد و خودآگاهانه رفتار نمی کند. بروز او دائما از ناخودآگهی سرچشمه می گیرد که جاه طلب است اما چون پایه فکری و فرهنگی غنی ندارد دائما به چالش می افتد و خب این که می تواند این گونه افسار گسیخته ادامه دهد از آن جهت است که «خطرناک» نیست و نیازهایی را تامین می کند که باید.

---

محمد حیدری یکی از آن ها که کلی با ملودی هایش زندگی کرده ایم، از همان ها که سختی و تلخی های زیستن را برایمان قابل تحمل کرده اند، درگذشت. چه تحلیلی بر می دارد؟ چه می شود نوشت؟ مرگ که تحلیل ندارد! حیف از این فرهنگی که همه چیزش سیاسی تفسیر میشود. آن همه احساس، جفاست که در غربت بمیرد. جفاست به احساسات همه ی ما؛ کسی که ذاتش آن قدر بزرگ بوده که با این همه آدم همذات پنداری می کند، حیف است این گونه بمیرد.

با مسلک و سبک زندگی حیدری هیچ ارتباط و کاری ندارم و نمی دانم اصلا چگونه بوده، اشتیاقی هم ندارم که بدانم. من او را از ملودی هایش می شناسم، از «سوغاتی» که ما را سوار یک موج دلتنگی عاشقانه کرد؛ از «دل من» که ندامت عاشقی را با اشک و انزوای ملودیک همراه کرد، از خیلی لحظه هایی که با ملودی های او جان تازه ای گرفت. اصلا گویی بخشی از وجود ما در غربت مرد…

---

انتشار تصویر کودک جنگ زده حلب و باز شدن سر زخم جنگ، و جهانی که قرار بود دهکده شود.

جهان قرار بود برمبنای توافقاتی که بعد از جنگ های جهانی پر خسارت ایجاد شده بود کمتر جنگ و جدال به خودش ببیند(در روند کلی این امر محقق شده است). مثلا همین که استعمار مستقیم کمتر شد، نه این که استعمار طلبان بی خیال منافع خودشان شوند، نه! داستان از این قرار بود که استعمار مستقیم برود و نوع نگاه قیم طلبانه قدرت های بزرگ بر کشورهای ضعیف تر بماند؛ مثال آشکارش همان شوروی کبیر و نگاهی که هنوز هم در کاخ کرملین دیده می شود.

جنگ طلبی دو باره ضعیف شد، حتی استعمار پنهان هم دردسر ساز بود. مردم نمی توانستند عدم استقلال را تحمل کنند. چرخ دنیا چرخید و رسید به جایی که استعمار شکل اقتصادی پیدا کرد. همین روزها، همین سال ها؛ شرکت ها و موسسات اقتصادی، شکل نوین قدرت طلبی شده اند؛ همان که جهان سرمایه داری می نامیم. جهانی که در آن نه همه چیز سیاه است، نه همه چیز سپید. جهان سرمایه داری، هم کلی خیر و برکت برای همه ی دنیا داشته، هم کلی آفات. اما شاید بزرگترین آفت آن همین غلبه ی فرهنگی است که صنعت سود آور در راس آن قرار دارد.

ضعف اصلی جهانی شدن که به نوعی نگاه جنگ طلبانه را تقویت می کند، همین اولویت بخشی است که به «سود» و «منفعت» دارد. دیگر مهم نیست که محصول کارخانجات اسلحه سازی در کجا خرج می شود و روی کدام خانه آوار می شود! مهم سود صنعت اسلحه سازی است. مثل مقوله ی اعتیاد و نظام توزیع مواد مخدر که همان نگاه منفعت طلبانه و صنعتی قیدش را به هیچ وجه نمی زند.

با این همه و در این سال ها احتمالا ما کم جنگ ترین دوران تاریخ را نسبت به گذشته سپری می کنیم و اگر نبود این همه عکس و رسانه، شاید خیلی از این جنایت ها به مانند گذشته های دور مخفی می ماند و ما به اشتباه حس خوبی نسبت به دنیای اطرافمان داشتیم.

---

آغاز هفته ی دولت و روز کارمند.

زندگی کارمندی از شب گذشته شروع می شود؛ ازهمان لحظاتی که alarm گوشی را تنظیم می کنیم برای فردا صبح، از شب قبل سر کار رفته ایم! صبح جدال کشنده و کششی با جاذبه ی رختخواب شروع می شود و پس از غلبه بر هوای نفس تازه اول ماجراست. مقدمات کار که طی شد، عزم سفری شهری می کنی، خواب و بیدار و عبوس و طلبکار تا محل کار طی طریق می کنی.

رسیدن به محل کار و شروع یک تکرار مکرر، همان میز و همان رئیس و همان همکار. حالا از این ساعت به بعد نبرد شکل دیگری می گیرد، باید زمان را پشت سر بگذاری؛ ساعت گوشه ی مانیتور پر ناز و افاده می شود می رود و برخی اوقات برمی گردد. کارمندی پر از «باید» است؛ باید هوای همکارت را داشته باشی و با رئیست طوری رفتار کنی که طوری نشود!

اوج تنوع این شکل زندگی وقت ناهار است؛ رنسانس. می شود کمتر فکر کرد و بیشتر مزه کرد. ساعات بعدی کسل تر و کندتر می گذرد.غروب که شد مثل یک پرنده ی سبک بال عزم رفتن می کنی، اما راه باز نیست! کمی شکیبایی کنید، قبلا بابت این شکیبایی از شما تشکر می شود. ترافیک، به خانه رسیدن را سخت تر کرده، بالاخره می رسی اما چه رسیدنی؟ تو همان آدم صبحی، همانی که صبح کسل بود و حالا هم کسل است و در جدال با جاذبه ی رختخواب؛ کارمندی فاصله ی میان ملاقات دوباره با بالشت و پتو است.

جنبش دادائیسم و جانشینان سوررئالیست آنها در اروپای قرن بیستم رویکردی نسبت به کار داشتند که شاید تکمیل کننده بحث ما باشد – خلاصه اش این است:”کار بزرگترین انحراف تاریخ بشر است، انسان از ابتدا قرار نبود کار کند. اگر این ترکیب روزمره نامش «زندگی» است پس «مرگ» چیست؟”