9:29:17 - چهارشنبه 27 بهمن 1395
به گزارش”دانشجوآزاد” به نقل از ایسنا؛، سعید پورعلی روز چهارشنبه، ۲۷ بهمن ماه در همایش فرهنگ دانشگاهی و نهادینه شدن گفتمان علم با بیان اینکه نهاد علم و دانشگاه، نظام دلالت‌گرایی دارد که می‌توان از آن به عنوان فرهنگ یاد کرد، گفت: این نظام دلالت‌گر که آموختنی، اکتسابی و قابل انتقال است، حاوی ارزش‌ها، قیود و […]
به گزارش”دانشجوآزاد” به نقل از ایسنا؛، سعید پورعلی روز چهارشنبه، ۲۷ بهمن ماه در همایش فرهنگ دانشگاهی و نهادینه شدن گفتمان علم با بیان اینکه نهاد علم و دانشگاه، نظام دلالت‌گرایی دارد که می‌توان از آن به عنوان فرهنگ یاد کرد، گفت: این نظام دلالت‌گر که آموختنی، اکتسابی و قابل انتقال است، حاوی ارزش‌ها، قیود و ضوابط هنجاری بوده که مرزهای آن را تعیین می‌کند.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی افزود: فرهنگ دانشگاهی دربرگیرنده معانی، ارزش‌های مشترک و هنجارهایی است که از تاریخ علم، دانشگاه و داستان‌های اکتشافات و ارتباطات دانشمندان و تجربه‌های زیستی عالمان و دانشگاهیان سرچشمه می‌گیرد و یکی از منشاهای زندگی، حس هویت، اخلاق، منش و کنش انسان دانشگاهی می‌شود.
وی ادامه داد: این فرهنگ در فضای معنایی و نمادین خود، روال‌ها، قواعد و الگوهای اجتماعی و تعاملی متمایزی را پرورش می‌دهد که حتی به صورت آیینی قابل ردیابی است.
پورعلی با بیان اینکه این فرهنگ بر کنش‌های دانشگاهی و اهل علم کنترل و نظارت نامرئی اعمال می‌کند و برای تثبیت و سیطره خود روش‌های کنترلی خاص خود را دارد، گفت: ویژگی‌ها و مشخصه‌ها و مؤلفه‌های این فرهنگ را می‌توان با نگاهی به تاریخ تمدن ایران و اسلام و همچنین نهادهای مدرن آموزشی شناسایی و معرفی کرد.
وی افزود: این مطالعه ما را با مجموعه متمایزی از هنجارها و آداب که تلاش می‌شود از طریق فرآیند جامعه‌پذیری دانشگاهی در محیط‌های علمی نهادینه شود، آشنا کرده و فشار و الزام نهادی آن را عیان می‌کند.
پورعلی یادآور شد: مفهوم آداب علم یا الزامات نهادی یا هنجارهای علم در حکم نسخه‌ها، تجویزات، توصیه‌ها، ترجیحات و امور مجازی است که نزد اجتماع اندیشمندان علمی مشروعیت دارد و اعمال اقتدار می‌کند. شناسایی و تلاش برای نهادینه‌سازی این آداب و الزامات و هنجارهای مشترک با کارآمدی و اثربخشی علم گره خورده است.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی با بیان اینکه تعقل و تفکر که شالوده و چشمه جوشان علم است، در قرآن از جایگاه رفیعی برخوردار است، اظهار کرد: اسلام تحصیل علم را بر هر زن و مرد مسلمان واجب کرده و در روایات علم مطلق ذکر شده که شامل تمام رشته‌های علمی است و هیچ استثنایی در تحصیل از لحاظ زن و مرد بودن وجود ندارد.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی با تاکید بر اینکه زمان، مکان، جنسیت، نژاد و اعتقاد نباید مانع شکل‌گیری فضای علمی باشد، افزود: یکی از الزامات نهادی علم وجود فضای آزاد و دور از تصورات قالبی و تعصبات عقیدتی، حرفه‌ای و فرهنگی است. یافته‌ها و اکتشافات علمی میراث مشترک اجتماع علمی و جامعه است. این میراث باید مستقل از خصوصیات شخصی یا اجتماعی باشد و صرفاً بر اساس قابلیت و محتوای آنها داوری کرد.
وی تصریح کرد: برای به رسمیت شناخته شدن در مجامع علمی، اصالت کشف تعیین‌کننده است. هر پژوهشگری در محیط‌های علمی نسبت به بررسی دقیق، نقد و تردید هر فرضیه‌ای که می‌تواند شامل یافته‌های خودش هم باشد، محق بوده و باید قضاوت و نتیجه‌گیری را تا حصول شواهد لازم به تعویق انداخت.
پورعلی افزود: تواضع و فروتنی به‌ویژه قدردانی از میراث دانش برجای مانده از پیشینیان و اعتراف دانشمندان بر ضعف‌های شخصی و محدودیت‌های دانش علمی و همچنین به رسمیت شناختن در اجتماعات علمی ثمر تلاش و شایستگی‌های معرفتی و علمی است.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی با بیان اینکه طبق تاریخ علم باید منافع و علایق فردی و گروهی محدود اجتماعات علمی ذی‌نفع، پای هنجارها و اصالت علم رنگ ببازد، اظهار کرد: جزم‌اندیشی سازمان‌یافته نباید فضا را برای گفت‌وگو و بررسی‌های انتقادی ادعاهای شناختی مسدود کند.
وی تاکید کرد: درست‌کاری، دقت، بلندنظری، آزادی، اعتبار، مسؤولیت‌پذیری اجتماعی، قانون‌مداری، فرصت، احترام متقابل، کارایی و احترام و رعایت حقوق برای نهادینه‌سازی علم ضروری است.
پورعلی با بیان اینکه دانشمندان نباید داده‌های علمی را جعل، تحریف یا سوءتفسیر کنند، گفت: تمام جنبه‌های فرآیند علمی باید عینی و بدون سوگیری دنبال شود. باید خطاهای آزمایشی، روش‌شناختی، روشی و انسانی را به حداقل رساند و از خودفریبی، تعصب و تضاد منافع پرهیز کرد. لازم است استقلال و آزادی نهاد علم و دانشگاه به رسمیت شناخته شود و مقدرات این عرصه با مشارکت حداکثری دانشگاهیان رقم بخورد.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی ادامه داد: در فرهنگ دانشگاهی اعتماد به اهل علم، فرآیندها و نتایج حرف اول را می‌زنند. این اعتماد با استقلال نهاد دانشگاه گره خورده است و باید با منطق همین عرصه را که عاری از آلودگی به سیاست و تعصبات است، با دانشگاه مواجه کرد.
وی با بیان اینکه تزلزل هنجارهای اخلاقی و قانونی در هر جامعه‌ای به فروپاشی منتهی می‌شود و این تزلزل در نهاد علم به این فروپاشی سرعت می‌بخشد، گفت: در شرایطی که عناصر و مؤلفه‌های فرهنگ دانشگاهی دچار سستی شود، نهاد علم و دانشگاه قادر به تحقق اهداف خود نخواهد بود و دانشگاه را با ناکامی‌های نهادی و حرفه‌ای روبه‌رو می‌کند.
پورعلی تاکید کرد: بر این اساس می‌توان ادعا کرد که رعایت هنجارها و الزامات علم و نهادینه‌سازی آن برای جلوگیری از فساد و فریبکاری عامدانه علم و دانشگاه ضرورتی انکارناپذیر است.
معاون فرهنگی جهاد دانشگاهی اظهار کرد: کاهش منزلت و سرمایه اجتماعی علم، نهاد دانشگاه و اهل علم، جامعه را از اعتدال و لنگرگاه‌های مطمئن صلح و پیشرفت محروم خواهد کرد. قدرت ملی در اقتدار علم و دانشگاه ریشه دارد. برای ارتقای کارآمدی علم، تامین صلح، تحقق پیشرفت و تقویت اقتدار ملی به دانشگاه مقتدر و علم نیاز داریم.
وی تصریح کرد: اگر دیسپلین علم و نهاد دانشگاه در همه سطوح اعم از برنامه‌ریزی آموزشی، نظام پذیرش استاد و دانشجو، امتحانات، ارزشیابی، نظام تصدیق گواهی دانش‌آموختگی، سنجش کیفیت، اعتباربخشی و نحوه تخصیص منابع در همه سطوح سیاست‌سازی و سیاست‌گذاری رعایت شود، گام مهمی در حاکمیت الزامات نهاد علم، نهادینه‌سازی گفتمان علم و ارتقای مولفه‌های فرهنگ دانشگاهی برداشته‌ایم.
پورعلی اظهار امیدواری کرد: این همایش بتواند به این روند و اجرایی‌سازی نقشه جامع علمی کشور کمک کند.
انتهای پیام
