به گزارش “دانشجوآزاد” به نقل از «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ جام کنفدراسینها سال ۲۰۰۳ بازی کلمبیا و کامرون مارک ویوین فو بازیکن شماره ۱۷ تیم ملی کامرون در دقیقه ۷۲ بازی دچار حمله قلبی شد و در میان بهت و حبرت بازیکنان و هواداران دو تیم در زمین چمن استادیوم ژرلاند جان فوت کرد اتفاقی که هنوز هم شوک آور است.

اما فوت ۲ فوتبالیست جوان ایرانی در فاصله کمتر از ۷ ماه نظریه آفت بودن ورزش حرفه ای برای سلامت را بیشتر مطرح می کند.

دکتر قاسم قارون، عضو انستیتو تشخیص و درمان‌ درد در فرایبورگ آلمان دلیل این نوع مرگ‌ها را شوک آنافیلا‌کسی می داند. روش‌های درمان این شوک وسیع و فوری در زیر توضیح داده میشود اما قبل از آن باید به دنبال پاسخ به سوالهایی باشیم.
الف) چرا تعداد این موارد زیاد شده است؟
ب) چرا اکثراً صحبت از مرگ ناگهانی در سنین پایین و متوسط است؟
ج) چرا داستان در همه کم‌ و‌بیش یکی است؟ به زبان ساده اطرافیان می‌گویند چیزیش نبود. اصلا دکتر نرفته نبود، دارو درمان نداشت.

سلامت نیوز در این باره می نویسد: در نشانه‌های قبل از فوت اغلب مشابه هم شنیده می‌شود .اکثرا به این صورت که یکدفعه گفت حالم بده، سرم گیج می‌ره، نفسم درنمیاد، دارم خفه می‌شوم. اگر بیمار در منزل فوت نکرد و به مراکز درمانی رسید اقدامات لازم انجام می‌گیرد ولی باز هم شنیده می‌شود که مجددا فشارش افتاد، پزشکان هم نفهمیدند. چیزی هم پیدا نکردند. چرا؟

ه‌ـ تشخیص (البته نه تشخیص اصلی) هم اکثراً بعد از مرگ در همه مشابه است؛ ایست قلبی.

با توجه به نکات فوق چند پدیده قابل ذکر است:
اول: ازدیاد و تکرار بیماری‌های حساسیتی در سنین پایین مانند بیماری آسم و کولیت ‌نویرودرمیت (Neurodermitis)، چیزی که ۴۰-۳۰سال پیش در بچه‌ها خیلی کم مشاهده می‌شد که خود دلیل تشدید سریع اشباع ظرفیت دفاعی بدن در اثر آلودگی‌های زیست‌محیطی و تغذیه صنعتی است.

دوم: گزارش‌های بین‌المللی درباره ازدیاد مرگ‌های مشکوک در سال‌های اخیر در اثر شوک آنافیلا‌کسی. پس می‌توان نتیجه‌گیری کرد که عوامل و آمار باید با هم مرتبط باشند.

اصولا اگر به هر دلیل فقط ۴دقیقه اکسیژن به مغز نرسد مرگ انسان حتمی است، که ممکن است:
۱٫ پمپ اکسیژن‌رسان از کارافتاده باشد؛ یعنی ایست قلبی.
۲٫ مواد اکسیژن‌رسان قابلیت حمل اکسیژن را یا در اثر حجم‌ کم (در اثر خونریزی شدید) یا به‌دلیل نداشتن مواد ناقل اکسیژن ( دراثرکم‌ خونی) از دست داده باشند.
۳٫ فاکتور۱ و ۲ طبیعی است ولی حالت سومی هم وجود دارد و آن این است که برگشت خون به قلب در اثر اتساع بیش‌از‌حد عروق محیطی چنان کم‌ شده باشد که پمپ یعنی قلب درعمل خالی بزند. حالتی که در شوک و سقوط شدید فشارخون به هر دلیل مانند مارگزیدگی یا مسمومیت بوجود می آید.

مرگهای ناگهانی اخیربدون سابقه و آثار بیماری، در عکس‌العمل‌های حساسیتی و آلرژی به‌دلیل شوک آنافیلاکسی ناشی از عدم تحمل غذایی یا حساسیت دارویی یا در اثرمصرف مواد افیونی است بوجود می آیند. با توجه به توضیحات فوق باید علت مرگ های ناگهانی افراد نسبتا جوان درایران هم مشابه موارد گزارش شده خارج از کشور، یک نوع شوک وسیع از نوعی حساسیتی دارویی یا غذایی باشد.

روش‌های پیشگیری از مرگ‌های ناگهانی
الف- در موارد مشابه و مشکوک می‌توان به کمک پزشک، به درمان شوک یعنی استفاده از سرم وریدی و داروهای ضد‌حساسیتی اقدام کرد.
ب – اگر دسترسی فوری به پزشک نبود، باید حداقل با بالا گذاشتن پا‌ها در حالت درازکش به برگشت بهتر خون به قلب کمک کرده و از تغذیه اضافی موقتا خودداری کنید

اما مهم‌ترین درمان این نوع شوک‌ها، پیشگیری است و مفید‌ترین و بهترین توصیه، آگاهی از مشکلات حساسیتی است زیرا تنها با رعایت عوامل تحریکی می‌توان از خیلی از دردسر‌های پزشکی و درمانی در امان بود. حساسیت، آلرژی یا عدم‌تحمل غذایی (Food Intolerance) ، یک علم جدید و بحث مفصلی است که قبل از هر علم پزشکی قرن‌ها به‌طور تجربی به آن اشاره شده است.

بقراط۲۴۰۰ سال پیش به اثر تحریکی پنیر روی بیماران میگرنی اشاره کرده که بعد‌ها بوعلی‌سینا و رازی هم به این مسئله توجه داشته و در درمان از پرهیز و تغذیه کمک می‌گرفتند. نه‌تنها تجربه‌های سنتی در ملت‌ها و در تمدن قدیم بلکه تحقیقات جدید به این نتیجه رسیده که با تغییر محتوا و نوع تغذیه، بشر به دست خودش باعث گرفتاری سلامتی شده و بی‌اطلاع، بهای سنگینی در این راه پرداخت می‌کند؛ چرا که شرایط زیست‌محیطی و تغذیه‌ای با داده‌های اولیه تکاملی بشر هماهنگی ندارد.

از دلایل اصلی مرگ های ناگهانی بطور خلاصه میتوان به فست فوت ها و سایر اغذیه های صنعتی ، آلودگی هوا و عدم تحرک کافی اشاره کرد. با توجه به توضیحات داده شده در این مقاله و عمل کردن به توصیه های ذکر شده می توانیم از بسیاری اتفاقات تأثر‌برانگیز در اطراف خود پیشگیری کنیم.

به هر حال شوک آنافیلاکسی یا مصرف فست فودها در فاصله هفت ماهه ۲ فوتبالیست ایرانی را از جمع ورزشکاران دنیای فوتبال کم کرده است، شاید شاید اگر متخصصان طب ورزش در ایران راهکار پیشگیری این مسائل را پیدا نکنند هر چند ماه یکبار باید منتظر اتفاقی تلخ در ورزش حرفه ای ایران باشیم.

* گزارش از محمدمهدی نوریه