چندی پیش بود که در یک حرکت جمعی کمپین « ساخت ایران» در فضای مجازی به راه افتاد که استقبال گسترده ای هم از سوی کاربران فضای مجازی از شرکت در این کمپین شد. در این جریان، افراد از تجربیات خود درباره استفاده از کالاها و خدمات مختلف برندهای داخلی گفتند و مصرف کنندگان به بررسی و ارزیابی نقاط ضعف و قوت تولیدات داخل البته بدون اهداف غرض ورزانه و دخل و تصرف دولتی ها پرداختند.
هر چند که آتش «هشتک های ساخت ایران» در شبکه های اجتماعی خاموش شده اما روزهای آخر سال که به طور سنتی به مناسبت نوروز تقاضا در بازارهای مختلف به ویژه پوشاک افزایش می یابد، می تواند فرصتی باشد تا با یک حرکت جمعی خریدار برندهای ایرانی باشیم تا علی رغم حمایت از تولیدات داخلی بدون اتکا به سیاست های حمایتی دولت به افزایش اشتغالزایی در کشورمان کمک کنیم.
اما در این میان مزیتی که می تواند عامل ترجیح کالای ایرانی به برندهای مشابه خارجی باشد، ارتقای کیفیت تولیدات و خدمات است؛ موضوعی که مسئولان بر آن تاکید و فعالان بخش خصوصی بر آن اذعان دارند و مهم ترین خواسته مشتریان داخلی و خارجی است.

** کاهش یک میلیارد دلاری واردات پوشاک
«ایرانی، ایرانی بخر»؛ شعاری است که در چند سال اخیر برای حمایت از تولید داخل خلق شد به دلیل باز شدن دروازه های واردات کشورمان بر روی اجناس خارجی و ناتوانی تولید داخل ناشی از مسائلی چون تحریم در چند سال گذشته، کم فروشی ها وغیره اثر خود را از دست داد.
از سوی دیگر در حالی که دولت ها همواره به بنگاه های تولیدی وعده حمایت را می دادند، وعده ها در حد حرف باقی ماند و یارانه ها و مشوق ها و تسهیلات به بخش تولید نرسید. حال اینکه تولیدکنندگان به این نتیجه رسیده اند که خودشان می توانند برای رونق و بقای کسب و کارشان مزیت ایجاد کنند. «از خودمان شروع می کنیم» هم شعار تولیدکنندگان برای فروش محصولاتشان است که در این ارتباط هم چندی پیش گزارش یکی از روزنامه های کشورمان درباره اتحادیه فروشندگان کفش ساخت داخل برای فروش تولیداتشان بود که کمپینی را با عنوان «با افتخار فقط اجناس ایرانی می‌فروشیم» به راه انداخته بودند.
به طور قطع با توجه به تنگناهای مالی شدید دولت امکان حمایت از تمام صنایع و بنگاه های تولیدی خرد و کلان وجود ندارد یا اینکه زمان بر خواهد بود بنابراین تنها گزینه ایجاد مزیت برای افزایش تقاضا برای تولیدات داخل است.
در این باره «علی فاضلی» رییس اتاق اصناف ایران در گفت و گو با گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا با بیان اینکه مهم ترین مانع برای رونق تولیدات داخلی موضوع کیفیت کالاها است، گفت: به طور قطع خود تولید کنندگان باید برای افزایش فروش مزیت ایجاد کنند. تا در بازار داخلی قادر به ایجاد مزیت نباشند به بازارهای خارجی هم راه ندارند. یکی از مهم ترین عوامل ایجاد مزیت هم افزایش کیفیت است.
وی با اشاره به دستیابی موقعیت های قابل توجه افزایش فروش در بخش پوشاک تولید داخل اظهار داشت: در دو سال اخیر در بخش پوشاک اعم از انواع البسه و کیف و کفش موضوع برندسازی در دستور کار بنگاه ها قرار گرفت و تحول بسیار خوبی در بخش پوشاک داشتیم . خرید پوشاک تولید داخل به ویژه در دو سال اخیر رو به رشد بوده است و امروز نزدیک به ۱۰۰ برند در بخش پوشاک تولید داخل ایجاد شده است.
فاضلی با تاکید بر اینکه این برندها کیفیت مناسبی دارند به طوری که بازار صاداراتی هم برای آنها ایجاد شده است، اظهار داشت: خوشبختانه امروز کشورهای اروپای هم خریدار بخشی پوشاک با برندهای ایرانی هستند.
رییس اتاق اصناف با بیان این این جمله که « کاهش سفارش برندهای خارجی موید صحبت هایم درباره رشد تولیدات داخلی است» ، گفت: رشد واردات پوشاک در چند سال گذشته بسیار کاهش یافته به طوری که ۲٫۳ میلیارد دلار واردات صنایع پوشاک از کشورهای خارجی داشتیم که این رقم امروز به ۱٫۵ میلیارد دلار کاهش یافته است. دلیل این افت واردات هم رشد برندهای داخلی است.
وی معتقد است: هر چند که برای تقویت برندهای داخلی باید منابع مالی را به توانمندسازی تولیدکنندگان سوق دهیم چرا که مهم ترین ارزش افزوده ای که ایجاد می کند افزایش اشتغالزایی است اما تنها حمایت های مالی نمی تواند گره ای را باز کند.
فاضلی با تاکید بر اینکه اقدامات در راستای اجرای رفع موانع تولید باید به صورت یک مجموعه دید که بخشی از اجرای ان در اختیار دولت است، گفت: به طور قطع مهم ترین بخش رفع موانع تولید به تسهیل کردن قوانین برمی گردد. اگر بتوانیم منابع را در اختیار تولید قرار دهیم به طور قطع سوددهی بیشتری خواهیم داشت. اینکه یارانه ای را به بخش تقاضا برای خرید تولیدات داخل قرار دهیم به طور موقت تاثیر گذاری خواهد داشت.
همچنین «سعید حیاتی» رییس اتحادیه فروشندگان چرم طبیعی ، مصنوعی و لوازم کفش در گفت وگو با گروه پژوهش و تحلیل خبری ایرنا معتقد است: افزایش اشتغالزایی در گروه حمایت از تولیدات ساخت داخل است.
وی با بیان اینکه برد با کالایی است که بتواند کیفیت بهتری را به مشتریان ارائه دهد، گفت: گزینه ای جز افزایش کیفیت برای جلب تقاضای بازار نداریم.

** سخت گیری بر واردات، تولید داخل را رونق می دهد؟
امسال برای اولین بار پس از گذشت بیش از دو دهه تراز تجاری کشورمان مثبت شد به این معنا که آمار صادرات از واردات پیشی گرفت. البته عده ای این ادعا را دارند که افزایش آمار صادرات به دلیل کاهش واردات بوده که این هم می تواند نشانه مثبتی در اقتصاد کشورمان باشد.حال اینکه بسیاری ها بر این باور هستند که برای حمایت از تولیدات داخلی باید واردات محدود و قوانین واردات سختگیرانه تر اعمال شود.
در این باره رییس اتحادیه فروشندگان چرم طبیعی ، مصنوعی و لوازم کفش به پژوهشگر ایرنا گفت: در تولید یک کفش ۳۶ قلم جنس مرتبط با تولید کفش به کار می رود که تمام این ها برای نیروی انسانی کشورمان اشتغال ایجاد می کند حال اینکه واردات کفش آنقدر زیاد است که زور تولید داخل به این حجم جنس خارجی نمی رسد.
وی با تاکید بر اینکه ایران در ساخت کفش چرم صاحب برند است اما بسیاری از کشورهای همسایه برای تقویت بازار کالاهای خود، اجازه واردات کفش ایرانی را نمی دهند، گفت: چرا وقتی تولید کفش در داخل از کیفیت مطلوبی برخوردار است و توانسته اشتغالزایی گسترده ای داشته باشد، واردات کفش از چین به دو برابر برسد؟
حیاتی با بیان اینکه حمایت های دولتی به داد تولیدکنندگان نرسید، ادامه داد: اگر دولت توان حمایت مادی ار تولیدکنندگان را ندارد می تواند با محدود کردن واردات تقاضا برای تولید داخل را افزایش دهد.
در حالی که تولیدکنندگان به دنبال محدود کردن واردات هستند به عقیده عده ای، سخت گیری بر واردات منجر به رونق تولید داخل نخواهد شد و نمی تواند کارساز باشد. رییس اتاق اصناف با بیان اینکه مخالف هرگونه ایجاد محدودیت در واردات هستم، گفت: به طور قطع با محدود کردن واردات شاهد افزایش قاچاق خواهیم بود.
وی افزود: قاچاق در اقتصاد ایران نهادینه شده است و نزدیک به ۲۵ میلیارد دلار آمار قاچاق در سال های گذشته بوده که در سه سال گذشته این رقم به کمتر از ۱۶ میلیارد دلار رسیده است که البته این رقم هم برای اقتصاد ایران بسیار زیاد است.
به گفته فاضلی؛ اگر می خواهیم با برندهای خارجی رقابت کنیم باید ذائقه مصرف کننده ایرانی را با ایجاد مزیت ها در قیمت و کیفیت به سمت تولید داخل سوق دهیم کنیم.

** اصلاح قوانین مهم ترین حمایت دولت از تولیدکنندگان
مهم ترین مزیت حمایت از تولید داخل موضوع اشتغالزایی است. کاهش نرخ بیکاری در اولویت های اقدامات دولت ها قرار دارد و برای رسیدن به این دستاورد همواره سیاست حمایت از تولید را پیش می گیرند. در دولت یازدهم هم در طول سه سال اخیر اقدامات های حمایتی از جمله «رفع موانع تولید»، صدور کارت های اعتباری برای خرید کالاهای داخلی، اصلاح قوانین در حوزه کسب و کار و… در نظر گرفته شد و به اجرا رسید. اما عده ای بر این باور هستند که حمایت دولت ها به تنهایی نمی تواند کارساز باشد.
در این باره رییس اتحادیه فروشندگان چرم طبیعی ، مصنوعی و لوازم کفش گفت: به طور قطع بدون افزایش کیفیت نمی توان با انواع برندهای خارجی در بازار رقابت کرد اما موضوع مهم این است که برای افزایش کیفیت نیاز به سرمایه گذاری های کلان در صنایع تولیدی داریم که بخش خصوصی به تنهایی نمی تواند از پس محقق کردن این سرمایه ها برآید.
وی ادامه داد: حمایت دولت تنها به معنای حمایت های مادی و مالی نیست و دولت می تواند بسیاری از قوانین دست و پاگیر در حوزه کسب و کار را از سر راه فعالان بخش خصوصی و تولیدکنندگان بردارد که در این بخش هم تاکنون شاهد اقدامات جدی نبوده ایم.

**کمپینی برای فروشندگان پلاسکو
بیست و روز و اندی از سانحه فروریزش ساختمان پلاسکو می گذرد، فارغ از اینکه چه کسی و چه نهادی مقصر این حادثه است امروز باید به فکر قربانیان زنده این حادثه بود. علاوه بر صاحبان واحدهای تجاری و تولیدکنندگان فعال در ساختمان پلاسکو در واحدهای این ساختمان بیش از سه هزار کارگر مشغول به کار بوده اند که امروز در شرایطی کار خود از دست داده اند یک ماه بیشتر تا پایان سال باقی نمانده است.
حال اگر قرار است حرکت جمعی و خودجوش برای حمایت از کالاهای ساخت داخل در آستانه نوروز به راه بیاندازیم؛ شاید برای احیای کسب و کار تولیدکنندگان ساختمان پلاسکو که فعالیت خود را ساختمان نور شروع کرده اند، بهتر است حمایت خود را از تولیدات کارگران پلاسکو شروع کنیم.