برخی کارشناسان علمی نیز ورود مسائل سیاسی به بحث علمی را دلیل کندی شتاب علمی کشور می‌دانند که البته این مسئله در برخی اتفاقات رخ داده در دولت یازدهم نمود دارد.

شاید بتوان توقف پرتاب ماهواره‌های دانشجویی در دولت یازدهم را از این دست مسائل عنوان کرد، چرا که چند ماهواره‌ دانشجویی آماده به این دولت تحویل داده شد و از همان سال اول دولت از پرتاب این ماهواره‌ها هیچ ندیدیم و فقط وعده شنیدیم.

یکی از این ماهواره‌های آماده پرتاب، ماهواره دانشجویی دانشگاه شریف بود. زحمات ۵ ساله بیش از صد نخبه ایرانی از چند دانشکده مهم کشور که خودشان نامش را «شریف‌ست» نامیدند و چند سال بعد در دولت یازدهم «ماهواره دوستی» نامیده شد تا شاید با تغییر نام جرات پرتاب آن را پیدا کنیم و تهدیدها و تحریم‌ها مانع پرتاب نشوند ولی همچنان شاهد بیان وعده پرتاب از سوی مسئولان هستیم و همچنان امیدوار که شاید این آخرین وعده‌ها به سرانجام برسد.

* من «شریف‌ست» هستم؛ شاهکار دانشجویی ایران

«شریف‌ست» ماهواره‌ای است تحقیقاتی که قابلیت‌های بسیار بیشتری نسبت به ماهواره‌های ساخته شده تاکنون را داراست.

ماهواره شریف‌ست یک شاهکار دانشجویی است که باید با ماهواره‌بر بومی سفیر یک B به فضا پرتاب شود، این ماهواره کمتر از ۵۰ کیلوگرمی در مدار لئو و ارتفاع ۳۵۰ تا ۵۰۰ کیلومتری قرار می‌گیرد و وجه تمایز عمده این ماهواره با ماهواره‌های پرتاب شده قبلی تهیه عکس رنگی با قدرت تفکیک بسیار بالا است.

«شریف‌ست» حاصل زحمات و تلاش‌های بیش از صد نفر از دانشجویان، دانش‌آموختگان و اعضای هیئت علمی دانشگاه صنعتی شریف است که علاوه بر سنجش از راه دور، می‌تواند از فاصله ۳۵۰ تا ۵۰۰ کیلومتری از بخش‌های مختلف زمین عکس رنگی RGB با دقت کمتر از ۱۰ متر تهیه و به ایستگاه زمینی مخابره کند.

زیرساخت‌های این ماهواره با همت و کمک بیش از صد نفر از دانشجویان، دانش‌آموختگان و استادان دانشگاه تهیه شد و ساخت آن نیز حدود پنج سال به طول انجامیده است.

نزدیک به سه سال می‌شود که شریف‌ست در انتظار پرتاب است.

* «شریف‌ست»؛ از آغاز تا وعده‌های پرتاب

داستان هزار و یک شب ماهواره «شریف‌ست» از آنجا آغاز شد که پژوهشگران دانشگاه صنعتی شریف با تلاش ۵ ساله پس از طراحی و ساخت ماهواره شریف‌ست قرار بود در روز ۲ آذر ماه سال ۹۲ در مراسمی این ماهواره را به سازمان فضایی ایران تحویل دهند که این برنامه بدون اعلام دلیل کنسل شد و از همانجا آوازه‌های منع پرتاب ماهواره‌های دانشجویی به دلایل سیاسی اوج گرفت.

حتی روستاآزاد رئیس وقت دانشگاه صنعتی شریف هم اعلام کرد که نمی‌داند چرا ماهواره شریف‌ست هنوز پرتاب و حتی رونمایی هم نشده است.

در آن زمان مسئولان سازمان فضایی می‌گفتند این ماهواره اشکال فنی دارد ولی در زمینه اشکال فنی آن حتی با متخصصان نیز صحبتی نمی‌کردند که حداقل متخصصان بتوانند اشکال آن را برطرف کنند.

در همان مقطع جمعی از دانشجویان دانشگاه صنعتی شریف نیز اعلام کردند: باوجود اینکه ماهواره بومی«شریف‌ست» آماده پرتاب بوده ولی پرتاب نمی‌شود در حالیکه این ماهواره در نوع خود، یک شاهکار است، در صورت پرتاب اعتبار شایانی در سطح جهان برای تیم دانشجویی، مهندسی و تیم مدیریت پشتیبان ایجاد خواهد کرد.

در هر صورت این ماهواره پاییز ۹۳ به سازمان فضایی تحویل شد و از آن زمان تاکنون در انتظار جواب مثبت مسئولان برای پرتاب است، هر چند بارها وعده‌هایی برای پرتاب این ماهواره داده شد ولی همچنان شریف‌ست بر روی زمین ماند.

* «شریف‌ست» یکی از قربانیان تحولات سازمان فضایی

مسئولان دولت یازدهم پس از مدتی از برنامه‌ریزی‌هایی برای ایجاد تحول در بخش فضایی کشور خبر دادند به طوریکه سازمان فضایی زیرمجموعه وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات قرار گرفت.

وضعیت حوزه فضایی در دولت یازدهم به گونه‌ای بود که این حوزه متولی مشخصی نداشت به طوریکه از ابتدا خبرنگاران در پرسش از مسئولان در رابطه با چگونگی پرتاب ماهواره‌های دانشجوییِ آماده با سکوت مسئولان مواجه شدند یا پاسخ سوالات از سوی یک نهاد یا مسئول به نهاد یا مسئول دیگری پاس داده شد.

در دولت دهم حوزه فضایی به عنوان یک سازمان زیر نظر ریاست جمهوری قرار گرفته بود تا با تاکید بیشتری به این حوزه پرداخته شود ولی در دوره جدید پس از بحث‌ها و حواشی ایجاد شده، حوزه فضایی از زیرمجموعه ریاست جمهوری خارج شد و به وزارت ارتباطات و فناوری اطلاعات منتقل شد، به طوریکه مباحث فضایی به چند نهاد سپرده شد و این امر دست مسئولان را برای ارائه پاسخ‌های مبهم و پاس دادن وظایف به نهاد دیگر به میزان زیادی باز گذاشت.

از طرفی مرکزی به نام مرکز ملی فضایی تشکیل شد که می‌گویند مسئولیت تشکیلات شورایعالی فضایی و سیاستگذاری‌ها را دارد، از طرف دیگر سازمان فضایی در زیرمجموعه وزارت ارتباطات و اطلاعات قرار گرفت و مجری طرح‌های فضایی به شمار می‌رود، از یک طرف هم پژوهشگاهی به نام پژوهشگاه هوافضا زیر نظر وزارت علوم قرار دارد که می‌گویند آنجا هم باید امور پژوهشی در حوزه فضایی انجام شود که به علت کمبود بودجه این کار با چالش رو به روست.

شورایعالی فضایی هم هست که گویا در اغماست و هیچ خبری از این شورا نمی‌شود.

به هر حال پس از این اقدامات نیز ماهواره‌های دانشجویی از جمله شریف‌ست همچنان پرتاب نشدند تا کارشناسان بر این باور باشند که در کل بنایی برای پرتاب ماهواره‌های دانشجویی در دولت یازدهم نیست.

* شریف‌ست همچنان در انتظار

‌«شریف‌ست» چند سالی در انتظار پرتاب بود و فقط وعده پرتاب این ماهواره شنیده می‌شد.

حتی ۱۶ آذرماه سال گذشته وقتی رئیس جمهور برای گرامیداشت روز دانشجو به دانشگاه شریف رفت، یکی از دانشجویان این دانشگاه یک جاکلیدی با نماد شریف‌ست به روحانی هدیه داد و گفت: ماهواره شریف که به جایی نرسید، جاکلیدی‌‌اش را با خود حمل می‌‌کنیم که به یادش بمانیم.

تا اینکه بهمن‌ماه سال گذشته همزمان با گرامیداشت روز فضایی؛ رئیس جمهور از یک ماهواره رونمایی کرد به نام ماهواره دوستی؛ که گفتند همان شریف‌ست است ولی نامش را تغییر داده‌اند.

حال اینکه چرا شریف‌ستِ آماده، چند سالی بر زمین ماند و بعد از چند سال رونمایی از آن با نام جدید انجام شد و چرا برای پرتاب آن با اسم جدید هم فقط وعده دادند و حالا بعد از گذشت ۸ ماه از رونمایی ماهواره دوستی یا همان «شریف‌ست» هنوز هم به فضا پرتاب نشده است و همچنان مسئولان وعده پرتاب را می‌دهند سوالی است که ذهن بسیاری از دانشگاهیان را به خود معطوف کرده است.

ذهن دانشگاهیان با این سوال مشغول است که اگر بنایی برای پرتاب نیست چرا دلیلش اعلام نمی‌شود و اگر قرار به پرتاب است چرا فقط وعده می‌شنویم؟

البته یک مساله در میان دانشگاهیان مطرح است و آن اینکه در آن سال‌ها با لایحه‌ای از سوی اتحادیه اروپا از دانشگاه صنعتی شریف شکایت و این دانشگاه تحریم شد.

در دوره مدیریتی رضا روستاآزاد با یک وکیل انگلیسی در یک دادگاه فرانسوی و با هماهنگی وزیر امور خارجه وقت، حکمی علیه لایحه اتحادیه اروپا دریافت شده و تحریم دانشگاه لغو شد.

ولی با تغییر مدیریت دوباره اتحادیه اروپا دانشگاه شریف را تحریم کرد ولی گویا مدیریت جدید این ذهنیت را داشت که باتوجه به این تحریم باید چراغ خاموش و محافظه کار عمل شود و کاری نکنیم که به دوستان اروپایی بربخورد!

یکی از تجلیات این امر این بود که ماهواره شریف پرتاب نشد تا بهانه دست آنها ندهیم، حتی برخی می‌گویند شاید نام ماهواره شریف نیز به ماهواره دوستی تغییر داده شد تا ردی از شریف و شریفی‌ها در پرتاب ماهواره حاصل زحمت خودشان نباشد.

گویا دشمنان هر گونه کار جدی راهبردی که در دانشگاه صورت گیرد را سیاسی می‌دانند و علیه آن جبهه می‌گیرند و ما باید در دانشگاه کار علمی نکنیم تا خدای نکرده شبهه سیاسی برایشان پیش نیاید.

البته با تمام این تفاسیر همچنان مسئولان فیتیله وعده و وعید را پایین نکشیده‌اند و باز هم از پرتاب ماهواره تا پایان امسال خبر می‌دهند.

شریف‌ست که به عنوان یک شاهکار دانشجویی آماده در اختیار دولت یازدهم قرار گرفته بود از همان سال اول دولت در انتظار پرتاب بود ولی تنها وعده‌های پرتاب این ماهواره شنیده شد و آخرین وعده نیز در آخرین نشست خبری رئیس سازمان فضایی مطرح شده است.

حالا دیگر قطعا می‌توان به دانشگاهیان حق داد که از وعده و وعیدها به تنگ آمده و در پی اعلام دلیل پرتاب نشدن شاهکار دانشجویی کشورمان باشند.

شریف‌ست از سال ۹۱ تا ۹۵ در میان وعده و وعیدهای مسئولان خاک می‌خورد و همچنان در انتظار پرتاب است، حالا نزدیک به یک سال از اهدای جاکلیدی نماد ماهواره شریف به رئیس جمهور هم گذشته و همچنان این شاهکار دانشجویی وطن روی زمین است.

انتهای پیام/