به گزارش “دانشجوآزاد” با نگاهی به سیر عملکرد روسای جمهور آمریکا از روزولت تا بوش می توان به شیوه تصمیم گیری دموکرات ها و جمهوری خواهان در روابط خود با ایران و بطور کلی سیاست های داخلی و خارجی این دو حزب آمریکا پی برد.

حزب جمهوری‌خواه ایالات متحده آمریکا یکی از دو حزب بزرگ این کشور است که به همراه حزب دموکرات ایالات متحده آمریکا حکومت را در این کشور در دست دارد. این حزب در سال ۱۸۵۴ توسط فعالان ضدبرده‌داری در آمریکا تأسیس شد. جمهوری‌خواهان تاکنون ۱۹ رئیس‌جمهور در آمریکا داشته‌اند که اولین آنها آبراهام لینکلن (در بین سال‌های ۱۸۶۱ تا ۱۸۶۵) و اکنون نیز ترامپ به عنوان رئیس جمهور آمریکا از حزب جمهوری خواه عهده دار این منسب شده است.

برخلاف دموکرات‌ها که بسیار لیبرال و آزادی‌خواه هستند، جمهوری‌خواهان نوعاً در دسته محافظه‌کاران قرار می‌گیرند؛ البته این بدان معنی نیست که همه مبانی سیاسی لیبرالیسم از نظر جمهوری‌خواهان رد می‌شود، بلکه اشاره به این موضوع دارد که تمایلات آنها بیشتر به سمت لیبرالیسم کلاسیک سوق دارد.

با نگاهی به گذشته از شیوه تصمیم گیری روسای جمهور آمریکا میتوان به رفتار سیاسی داخلی و خارجی دموکرات ها و جمهوریخواهان و همچنین پایگاه اجتماعی و منشاء قدرت این دو حزب و تفاوت های آنها با یکدیگر پی برد.
حزب دموکرات در زمان تاسیس اغلب از کشاورزان و جامعه خرده پا و متوسط آمریکا تشکیل شد که از حامیان انقلاب فرانسه و تفکر آزادی از اسارت سرمایه داران بودند و در ابتدا با نام جمهوریخواهان دموکرات تشکیل حزب دادند که بعد ها به حزب دموکرات تغییر نام داد. البته در حال حاضر اکثر حامیان این حزب را روشنفکران – وکلا – پزشکان و روزنامه نگاران تشکیل میدهند.
در مقابل حزب جمهوریخواه نیز متشکل از سرمایه داران و ثروتمندان بود که در آن زمان در جنگ های داخلی آمریکا به پیروزی رسیده بودند و با تفکر بزرگتر شدن و تشکیل کارترهای عظیم مالی حزب جمهوریخواه را تاسیس نمودند و در حال حاضر نیز حامیان و اعضای این حزب را سرمایه داران – صنعتگران – بانکداران – روسای کارترها و نظامیان تشکیل میدهند.

تاریخچه تاسیس حزب دموکرات که از فرقه‌های ضد فدرالیست نشات گرفته است به سال ۱۷۹۲ باز می‌گردد. توماس جفرسون و جیمز مادیسون دو فردی بودند که اقدام به تاسیس حزب دموکرات کردند. شعار این حزب کمک به فقرا و محرومان از طریق نهادهای دولتی است تا بدین شکل فرصت دستیابی به بخشی از رویای آمریکایی ( عبارتی که در سال ۲۰۰۸ توسط همین حزب مورد استفاده قرار گرفت) را در اختیار داشته باشند. این حزب بر اساس اصول خود می‌بایست به تمام جنبه‌های نیاز انسان توجه کند و به قدرت اجتماعی شهروندان خود تمرکز داشته باشد.

پس از رقابت با احزاب دیگر در قرن نوزدهم، با انتخاب روسای جمهوری مانند وودرو ویلسون نوبت به شکوفایی حزب دموکرات رسید. اندرو جکسون عموما به عنوان اولین رئیس جمهور دموکرات آمریکا شناخته می‌شود که در سال ۱۸۶۴ با شکست آبراهام لینکولن (رئیس جمهور جمهوری‌خواه وقت) به قدرت رسید.

الاغی که در حال لگد انداختن است همچنان به عنوان نماد معروف حزب دموکرات شناخته می‌شود، اگرچه دیگر به عنوان لوگوی رسمی این حزب به شمار نمی‌رود.

حزب جمهوری‌خواه در اوایل دهه ۱۸۵۰ شکل گرفت. آبراهام لینکولن اولین رئیس جمهور آمریکا بود که با شعار آزادی مردم و عدم مداخله دولت فلسفه این حزب را پی‌ریزی کرد و از سال ۱۸۶۱ تا ۱۸۶۵ به عنوان رئیس جمهور این کشور منصوب شد. پس از این بود که جمهوری‌خواهان خود را به عنوان یک حزب قدرتمند معرفی کردند و شصت سال از یکصد سال بعدی را در کاخ سفید به سر می‌بردند و تا امروز به عنوان یکی از دو حزب مهم سیاسی در ایالات متحده به حیات خود ادامه می‌دهد. GOP لقب حزب جمهوری خواه بوده که برگرفته از Grand Old Party به معنی “حزب بزرگ قدیمی” است.

نماد سنتی این حزب فیل است و به نظر می‌رسد اولین فردی که به نوعی از این لوگو استفاده کرد توماس نست (Thomas Nast) بود. وی در هفتم نوامبر ۱۸۷۴ از این تصویر کارتونی در هفته‌نامه هارپر استفاده نمود.

نکته قابل توجه اینجاست که شاید سیاست داخلی این دو حزب در آمریکا تا حدودی تفاوت داشته باشد ولی در سیاست خارجی هیچ یک از این دو حزب و روسای جمهور آمریکا هیچگاه به نفع ایران و جهان کاری صورت نداده و تنها به فکر منافع آمریکا و در واقع منافع حزبی خود بوده اند و تنها تفاوت آنها در نحوه اجرای این سیاست ها بوده که شامل ایجاد فشارهای جهانی و یا تهدید به جنگ و حرکت نظامی بر علیه کشورها بوده است.

روسای جمهور دو حزب، علی‌رغم اختلافاتشان، همواره منافع ملی آمریکا، اعتماد دولت‌های دوست و امنیت اسرائیل را در اولویت قرار داده‌اند.

زمانی که بحث به اسرائیل می‌رسد سیاستهای این دو حزب چندان تفاوتی با یکدیگر نخواهند داشت. به گفته نانسی پلوسی، سخنگوی مجلس نمایندگان ایالات متحده ” زمانی که صحبت از اسرائیل به میان می‌آید، هر دو حزب دموکرات و جمهوری‌خواه نظر واحدی خواهند داشت که همانا حمایت از این رژیم است”. البته بررسی‌ها نشان داده است که دموکراتها تمایل بیشتری به حمایت گسترده از این رژیم دارند، در حالیکه جمهوری‌خواهان تا اندازه‌ای به موضوع برقراری صلح میان رژیم صهیونیستی و اعراب نیز توجه دارند. از میان روسای جمهور ایالات متحده تنها می‌توان به نام جیمی کارتر اشاره کرد که در سیاست‌هایش تمایل چندانی به حمایت از اسرائیل دیده نمی‌شد. نظرسنجی موسسه گالوپ در سال ۲۰۰۸ نشان داد که ۶۴% از نمایندگان ایالات متحده نگرش مثبتی به رژیم صهیونیستی دارند، در حالیکه تنها ۱۶% از این افراد نظر مثبتی نسبت به دولت فلسطین دارند.

با نگاهی اجمالی به فلسفه و سیاستهای این دو حزب متوجه می‌شویم که هرگاه یکی از این دو حزب طی سالیان حضور بر مسند قدرت سیاستهایش را اعمال کرده و با سیل انتقادات روبرو شده، نوبت به حزب رقیب رسیده تا با اجرای سیاستهای به ظاهر متفاوت تا اندازه‌ای از انتقادات بکاهد. اما مساله اصلی این است که در سالیان اخیر تغییر عمده‌ای در سیاست گذاری‌های کلان این کشور ایجاد نشده و اینکه برخی انتظار دارند تا با روی کار آمدن حزب رقیب شاهد تغییرات قابل توجهی به ویژه در عرصه سیاست خارجی باشند، به نظر انتظار بیهوده‌ای است.

با این وجود حضور نیروهای نظامی آمریکا در یمن و حمایت از رژیم علی عبدالله صالح به بهانه مبارزه با القاعده نشان داد که هر زمان که منافع ایالات متحده تهدید شود، دولت این کشور (چه دموکرات، چه جمهوری خواه) از شرکت در جنگهای خونین و کشتار غیر نظامیان به بهانه دفاع از دموکراسی استقبال می‌کند.
هاله اسدی