به گزارش “دانشجو آزاد” به نقل از ” آرمان کرمان “ ؛به گزارش سرویس پژوهشی ایسنا، هجوم ریزگردها طی چند سال اخیر به مناطقی از کشور چنان شدت یافته که این موضوع به یکی از محورهای داغ خبری تبدیل شده است. اما این پدیده سوژه جدیدی نیست و محققان دانشگاهی از مدت‌ها قبل کار مطالعه بر روی این پدیده را انجام می‌دادند. در این راستا طرح‌های پژوهشی مختلفی مانند طرح کلان ملی توسط شورای علوم، تحقیقات و فناوری تحت عنوان طرح کلان ملی مطالعه، ارزیابی و مدیریت ریزگرد­ها تصویب شده، با این وجود و همچنین اعلام وعده‌های متعدد از سوی مسؤولان به ویژه پس از بحرانی که این پدیده در بهمن ماه سال گذشته به وجود آورد، کماکان بستر و بودجه لازم جهت انجام این تحقیقات تامین نشده است.

دکتر محمد ارحامی، مدیر گروه محیط زیست دانشکده مهندسی عمران دانشگاه صنعتی شریف درباره آنچه عملا در حوزه پژوهش اتفاق افتاد، می‌گوید: تا کنون پروپوزال‌های متعددی از سوی دانشگاه شریف به ارگان‌های مرتبط با ریزگردها ارائه شده که متأسفانه بودجه هیچ یک از این طرح‌ها تأئید شده است.

وی همچنین از عدم تخصیص بودجه‌های مصوب برای مطالعه ریز‌گردها انتقاد کرد و گفت: عدم اهتمام مسؤولان و اختصاص نیافتن اعتبارات لازم باعث شده تا به حال پیشرفت قابل ملاحظه­‌ای از این طرح‌ها که برای حل ریشه‌ای معضل ریزگردها تعریف شده بود، به دست نیاید.

مطالعات محققان دانشگاه صنعتی شریف درباره ریزگردها

پروپوزال‌های ارائه شده به ارگان‌های مرتبط با پدیده ریزگردها بر اساس مطالعاتی بوده است که پیش از این در دانشگاه صنعتی شریف صورت پذیرفته بود.

دکتر ارحامی در مورد یکی از مهمترین مطالعات انجام شده اظهار کرد: چند سال قبل تحقیقاتی در مورد شناخت کانون­‌های خارجی ریزگردهای تهران انجام شد و بعد از آن نتایج بدست آمده برای پنج شهر دیگر نیز مورد بررسی قرار گرفت که اهواز نیز جزو شهرهای هدف بوده است. شیوه­‌ای که در این مطالعه در پیش گرفته شد، مدل‌سازی الگوهای گرد و غبار بود. در این مطالعه الگوهای آلودگی گسترده چند سال پیش بررسی شد تا مشخص شود کدام مناطق در خارج از ایران کانون اصلی ایجاد غبار در شهر­های داخل کشور هستند.

وی افزود: در بررسی مناطقی که احتمال می­‌رفت در ایجاد گرد و غبار نقش داشته باشند، کشورهای همسایه‌­ غربی ما تا شمال آفریقا دسته‌بندی شدند و با مدل‌سازی صورت گرفته، مشخص شد بیشترین تأثیرپذیری گرد و غبار تهران در دوره‌های مورد مطالعه از کشور عراق و به طور دقیق نواحی بین دجله و فرات است. علاوه بر بین‌النهرین به نظر می­‌رسد نقش سایر مناطق نیز در تشدید توفان‌های گردوغبار شهرهای جنوبی مانند اهواز قابل توجه است، یکی از مناطقی که احتمال می­‌رود نقش پر رنگی را در این موضوع ایفا می­‌کند، هورالعظیم است. ویژگی مشترک این دو ناحیه کم شدن سطح آب آنها طی سال­های گذشته و به تبع آن افزایش مناطق خشک در اطرف آنهاست که عامل تشدید کننده­‌ پدیده­‌ گرد و غبار به شمار می­‌روند.

پژوهش، کلید حل ریشه‌ای مشکلات

استادیار دانشکده عمران دانشگاه صنعتی شریف عدم توجه به توانمندی­‌های مراکز پژوهشی دانشگاه­‌ها در زمینه‌­ مطالعات و اجرای طرح­‌ها در حوزه‌­های مختلف و به کارنگرفتن نتیجه‌­ تحقیقات و پژوهش‌­ها در حل ریشه­‌ای مسائل را علت پیشرفت ضعیف در حل و فصل مسائل کلان کشور دانست و افزود: عملکرد ضعیف در ساماندهی طرح­‌ها و پروژه­‌های مطالعه ریزگردها و تحقق اهداف آنها موجب شده تا بدون ریشه­‌یابی و نگاه جامع به مشکلات با اقدامات کوتاه مدت و جزیره­‌ای نهاد­ها، مسائل به طور کامل حل و فصل نشوند و ادامه‌­ این روند به بحران­‌های جدی بینجامد.

ارحامی عوامل مهمی که در عدم به ثمر نشستن مطالعات و تحقیقات دانشگاهی در زمینه ریزگردها نقش دارند را نبود یک متولی مشخص با توجه به درگیر بودن ارگان­‌های مختلف در موضوع ریزگردها و جای خالی مدیریت کلان، جهت راهبری نهادها و مشخص کردن وظیفه‌­ هر نهاد می‌داند که به گفته وی موجب می‌شوند، تحقیقات دانشگاهی هم کاربردی نشوند. با این وجود وی نقش سازمان حفاظت محیط زیست، وزارت جهاد کشاورزی، وزارت بهداشت و مسئولان روابط خارجی را در حل این مشکل بسیار پر رنگ و تأثیرگذار دانست.

انتهای پیام