به گزارش “دانشجوآزاد” بیش از یکسال از تاریخ اجرای برجام می گذرد؛ توافقی که دولت روحانی امید زیادی به آن بسته بود و قرار بود مشکلات کشور از آب آشامیدنی گرفته تا مشکلات اقتصادی را حل کند‌.

این که این توافق تا چه حد توانسته مشکلات کشور را برطرف کند مجال خاص خود را می طلبد اما از نظر منتقدان عواید حاصل از برجام پیش از آن که بخواهد به ایران برسد به برخی کشور های خارجی رسیده است، چرا که پس از برجام بیش از آنکه سرمایه وارد کشور شود و یا اینکه روند صادرات کالا از ایران بهبود یابد واردات افزایش یافته است و البته فرانسه در راس کشور هایی قرار دارد که بیشترین سود را از برجام برده اند.

فرانسه همان کشوری است که در حین مذاکرات هسته ای نقش پلیس بد را بازی می کرد، همان زمانی که  لوران فابیوس مذاکرات را رها کرد و با لبخندی رو به دوربین ها گفت: ((توافق بی توافق)) و نیز کشوری که در جریان تحریم ها به انحاء مختلف بیشترین ضربه را به ایران زده بود.

اما علی رغم تمام این سنگ اندازی ها پس از برجام و سفر حسن روحانی به فرانسه چندین قرارداد سنگین و محرمانه تجاری با این کشور بسته شد که در این مقاله به بررسی تعدادی از آن ها تا حدی که مسئولین جزئیات آن را بیان کرده اند می پردازیم.

یکی از این قرارداد ها قراردادی بود که برای خرید هواپیما بین مدیرعامل شرکت هواپیمایی ایران ایر و مدیر عامل ایرباس امضا شد که بر اساس آن صد فروند هواپیما شامل ۴۶ فروند هواپیما از خانواده A320، تعداد ۳۸ فروند هواپیما از خانواده A330 و ۱۶ فروند از خانواده A350 در یک پروسه زمانی ده ساله به ایران ایر تحویل داده می شوند و تا کنون سه فروند از این هواپیما ها تحویل داده شده است.

پیش از این پیش‌قرارداد خرید هواپیما‌ از شرکت ایرباس در حضور رؤسای جمهور دو کشور ایران و فرانسه در پاریس به امضای مدیرعامل ایران‌ایر و مدیر شرکت ایرباس رسیده بود.

به نوشته رویترز، بر اساس قیمت‌های شرکت ایرباس، چنین قراردادی ۱۸ تا ۲۰ میلیارد دلار ارزش خواهد داشت اما انتظار می‌رود که ایران تخفیف‌های زیادی از این شرکت دریافت کرده باشد. مدیرعامل ایران ایر پیش از این گفته بود که ارزش این قرارداد بیش از ۱۰ میلیارد دلار نیست.

اما سوال اینجاست که در این وضع بد اقتصادی، بیکاری و رکود خرید این هواپیماها آن هم به صورت یک جا و صرف این مبلغ گزاف چقدر می توانست اولویت داشته باشد؟! چند درصد از مردم توانایی مالی و یا امکان مسافرت با این هواپیماها را خواهند داشت؟! حال این ولخرجی های حسن روحانی برای فرانسه را بگذارید کنار دست اندازی دولت به صندوق توسعه ملی!

اما تفاهم نامه دیگری که در قالب سفر رئیس جمهور به فرانسه امضا شد به صنایع خودروسازی ایران مربوط می شد. چند ماه بعد هم این تفاهم تبدیل به قرارداد شد و فرانسوی‌ها قول تولید سه خودروی از رده خارج شده خودشان یعنی پژو ۳۰۱، ۲۰۰۸ و ۲۰۸ را به ایران خودرو دادند! و قرار است چند صد هزار دستگاه از این خودرو ها به ترتیب با قیمت هایی بالای شصت و پنج میلیون و نود میلیون و شصت میلیون تومان وارد بازار کشور شوند؛ قیمتی که باز هم این سوال را در ذهن متواتر می کند که چند درصد مردم توانایی خرید این محصولات را با این قیمت ها خواهند داشت؟!

پژو همچنین در قالب قرارداد دیگری که تحت نام تجاری دیگرش یعنی سیتروئن با شرکت سایپا امضا کرد، سایپای کاشان که به نوعی بزرگترین و به روزترین سایت تولید خودرو در ایران محسوب می شود را با نصف قیمت خریداری کرد. اولویت قائل شدن دولتمردان تدبیر و امید برای فرانسوی‌ها به خصوص برای شرکت پژو در دوران پسابرجام در شرایطی اتفاق افتاد که این شرکتِ نه چندان خوش نام فرانسوی جزء اولین‌هایی بود که با شدت یافتن تحریم های ظالمانه بر علیه ایران، کشورمان را ترک کرد و به موجب این اتفاق یک شبه قیمت خودرو ها به چند برابر روز قبل خود رسید!

اما در تفاهم نامه دیگری که مستقیما مابین دولت و شرکت رنو به امضا رسیده است، پس از کارخانه سایپای کاشان که یکی از چهار سایت تولید خودرو این شرکت محسوب می شد کارخانه بون رو نیز به عنوان دومین سایت تولید خودرو سایپا در اختیار شرکت رنو قرار می گیرد!

نکته جالب در این قرارداد ها اصرار عجیبی است که خودروسازان ورشکسته داخلی برای خارج کردن صنعت خودرو فرانسه از رکود دارند! طبق آمار منتشر شده در سال ۲۰۱۵ میلادی میزان صادرات خودرو فرانسه در بین کشورهای جهان پس از کشورهایی مثل مکزیک و بلژیک کمتر از سه درصد است و این در حالی است که کشورهایی مثل ژاپن با بیش از سیزده درصد صادرات پس از آلمان در رتبه دوم  و کره جنوبی با بیش از شش درصد صادرات در رتبه پنجم برترین صادرکنندگان خودرو جهان قرار دارند.

همچنین آمار رشد صادرات پانزده سال اخیر خودرو سازان دنیا حکایت از رشد منفی ده درصدی خودروسازان فرانسوی دارد.فرانسه همچنین جزء وارد کنندگان بزرگ قطعات خودرو محسوب می شود و از قضا همان کشوری است که قرار است به ایران قطعات خودرو را صادر کند! یا به بیان واضح تر قطعات را از کشور های دیگر وارد کرده و بسته بندی کند و دوباره به ما بفروشد!

در حوزه نفت و گاز هم دولت تدبیر و امید از فرانسوی‌ها غافل نشده و یک قرارداد از نوع IPC  برای توسعه فاز ۱۱ میدان گازی پارس جنوبی با شرکت بدنام توتال فرانسه بسته است. شرکتی که به دلیل رشوه دهی به مقامات دولت اصلاحات برای پروژه گازی پارس جنوبی محکوم شده و ایران را در توسعه میدان سیری  A و E  فریب داده و به ما ضرر هنگفتی وارد کرده است.

حال بیم آن می رود که این شرکت اطلاعات فنی فاز ۱۱ پارس جنوبی را که پیش تر وزارت نفت آن را در اختیارشان گذاشته بود در اختیار قطری هایی بگذارد که بخشی از سهام توتال را خریداری کرده اند و توتال هم در بخش قطری میدان منافع گسترده ای دارد.

تمامی این داده ها باعث می شوند که سوالاتی در ذهن مردم قوت بگیرد که چرا فرانسه باید مقصد این همه قرارداد های تجاری باشد؟! چرا قرارداد هایی با این کشور بسته شده که هیچ گونه توجیه اقتصادی ندارد؟! چرا این قرارداد ها باید محرمانه باشند و مردم ایران نباید در جریان جزئیات آن ها قرار بگیرند؟! آیا رابطه ای بین امضای برجام توسط دولت فرانسه و قرارداد های پسابرجامی وجود دارد؟! و هزاران سوال دیگری که متاسفانه سیاست های دولت تدبیر و امید آن ها را بی جواب گذاشته است!

صدرالدین اسدی