به گزارش “دانشجوآزاد” به نقل از «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ افزایش پدیده خودکشی‌ها فقط منحصر به فضای دانشگاهها نیست؛ کف جامعه و عموم مردم نیز در این روزها امنیت روانی خود و خانواده‌شان را بیشتر از همیشه آسیب‌پذیر می‌بینند.

روانشناسان و مددکاران اجتماعی هم بازارشان در این روزها داغ می‌شود و در گفتگوهای متعدد دلایلی را برای این آسیب‌های اجتماعی عنوان می‌کنند؛ عمده این دلایل، کاهش امید اجتماعی، فقر، فحشا و رشته‌های ادامه‌دار همین موارد بیان می‌شود.

به طبع دانشجویان هم که از گردونه اجتماعی دور نیستند، دچار این معضلات و پس لرزه‌های آن می‌شوند؛ شاید تورم هم به گفته دولت خیلی زیاد نباشد اما رکود، نه تنها قدرت خرید و وضع اقتصاد و معیشتی مردم را کم کرده، بلکه امیدهای آینده دانشجویان و صنعتگران را در حاله‌ای از ابهام فرو برده است.(اینجـــــا)

عقل حکم می‌کند که این را دلیل مستقیم بر افزایش خودکشی‌ها ندانیم اما آگاهی از لایه‌های تو در توی جامعه، طبقات اجتماعی، سطح توقعات طبقات مختلف و مواردی از این دست، ابعاد جدیدی از واقعیت را روشن می‌کند.

با توجه به مشکلات اقتصادی جامعه بسیاری از عامه مردم افزایش میزان خودکشی ها را به وضعیت بد اقتصادی، بیکاری و نبود چشم انداز روشن از آینده جوانان ربط می دهند، اما آنچه که از بررسی عوامل دخیل در این قضایا بر می آید نشان از این دارد که بیشتر خودکشی ها در محیط‌های دانشجویی مربوط به قضایای خانوادگی و یا اخلاقی است.

در طول هفته گذشته جامعه دانشگاهی کشور شاهد ۲ حادثه خودکشی توسط دانشجویان بود. اولین خبر مربوط به شنبه ۲۵ اردیبهشت در شیراز و دیگری به فاصله ۵ روز بعد از آن، چهارشنبه ۲۹ اردیبهشت در سمنان بود. آنچه که اذهان را در این رابطه به خود مشغول می‌کند دلایل این خودکشی هاست. دلایلی که می‌تواند انتقادی باشد یا مسائل شخصی و خانوادگی مانند خودکشی دانشجوی دانشگاه تهران در اوایل سال ۹۴ که عامل وقوع حادثه شوند.

خودکشی در دانشگاه شیراز
اما در بررسی علل خود کشی‌های اخیر باید گفت، در حادثه شیراز که مربوط به یک دانشجوی کارشناسی ارشد زبان انگلیسی می‌شود، وجود مساله شخصی عامل وقوع حادثه عنوان شده و این دانشجو پس از مخالفت خانواده دختر مورد علاقه خود با ازدواجش دست به خودکشی زده است؛ از طرفی خانواده و دانشجویان نزدیک به وی، پیش تر احتمال این اتفاق را به مرکز مشاوره دانشگاه به عنوان هشدار اعلام کرده بودند.(اینجــــا)

خودکشی نامعلوم در دانشگاه سمنان
دلایل مرگ دانشجوی دانشگاه سمنان هنوز مشخص نیست و علی رغم وجود شواهدی دال بر خودکشی بودن این ماجرا اما احتمال نقض این فرضیه نیز وجود دارد؛ رئیس دانشگاه نیز در آخرین اظهارتش، علت خاصی را عنوان نکرده است.(اینجـــــا)

اگر از هفته گذشته فراتر برویم و سری به ماهها و سالهای قبل بزنیم، همچنان آمار تکان دهنده خودکشی در دانشگاهها را می‌بییم؛ خودکشی به بهانه‌های متعدد و عجیب که همه آنها با هم می‌تواند یک معنی خاص و کلی که فصل مشترک انواع این پدیده شوم باشد.

خودکشی نافرجام دانشجوی پسر به بهانه نمره
مثلا یکی از دانشجویان دانشگاه صنعتی سجاد مشهد که اواخر فروردین ماه قصد داشت تا از پنجره کلاس این دانشگاه با پائین انداختن خود اقدام به خودکشی کند، خوشبختانه این تصمیم نافرجام ماند.

مدیر امور دانشجویی این دانشگاه درباره علت این تصمیم دانشجوی مورد نظر گفته است: متاسفانه این دانشجو از استاد خود تقاضای نمره کرده است و این در حالی است که این فصل، فصل دادن نمره نیست، حال چرا در حال حاضر تقاضای نمره کرده است مشخص نیست.(اینجــــا)

خودکشی عجیب و پر سر و صدا در دانشگاه خوارزمی
سال قبل نیز دانشجویان و دانشگاههای سراسر کشور از شر خودکشی‌های عجیب و غریب در امان نبودند؛ درست ۱۰ روز مانده به عید نوروز، یکی از دانشجویان دانشگاه خوارزمی خود را در حیاط پشتی خوابگاه حلق آویز کرد.

“م.پ” دانشجوی کارشناسی ارشد رشته جامعه شناسی ورودی سال ۹۳ بود که ظاهرا به علت مسائل و مشکلات عاطفی، خودکشی کرده است؛ وجود ۲۶ تماس متوالی مشکوک در ساعات پیش از این اتفاق به گوشی این دانشجو، شائبه عاطفی بودن این ماجرا را تقویت کرده است.(اینجـــــا) و (اینجــــا)

بر اساس آمار و اطلاعات مراکز مشاوره دانشگاهی، دانشجوی کارشناسی ارشد کمتر از دانشجوی کارشناسی به آسیب های ناشی از روابط عاطفی با جنس مخالف دچار می‌شود. اما این بار خودکشی یک دانشجوی کارشناسی ارشد، پیام های قابل تاملی می تواند داشته باشد.

مساله عاطفی
موضوع دیگری که به عنوان گمانه اصلی خودکشی دانشجوی دانشگاه خوارزمی مطرح می شود، رابطه عاطفی و هیجانی او با یک دختر است. دختری که بارها پیش از خودکشی با وی تماس گرفته است و پاسخی نگرفته است. این یکی از تلخی های جوان امروزی است که جامعه هنوز شرایط را برای ورود او به فضای اداره شغلی و اداره زندگی مهیانکرده است، اما او را در معرکه ای رها کرده است که باید غریزه اش را اداره کند.

دانشجویی خودکشی کرده است، اما قربانی شده است، قربانی دانشگاه و مدیری که پسران دانشگاه را پسران خودش نمی داند و به دختران دانشگاه به چشم ناموس خود نگاه نمی کند که برای سلامت روانی او تعصب خرج کند.(اینجــــــا)

دانشجویی که رگ دست خود را مقابل استاد زد
کمی عقب تر که برویم، باز هم در بهمن‌ماه، خودکشی یک دانشجو اما اینبار در مقابل استاد را می‌بینیم؛ «م.م» یکی از دانشجویان رشته اقتصاد دانشکده علوم اداری و اقتصادی دانشگاه فردوسی که سابقه سه ترم مشروطی داشت، به دلیل این‌که در یکی از دروس چهار واحدی نمره‌ای پایین گرفته بود به دفتر «م.پ» (استاد مربوطه) مراجعه و از وی می‌خواهد که به او نمره قبولی دهد. با توجه به این‌که استاد مربوطه اعتراض وی را وارد نمی‌دانست، بنابراین نمره قبولی به این دانشجو نمی‌دهد که در این حین دانشجو استاد را تهدید می‌کند که چنانچه نمره قبولی را ندهد با تیغی که به همراه دارد رگ دست خودش را خواهد زد، که متاسفانه اقدام به این کار می کند.

دانشجویان درباره این خودکشی گفته‌اند: این دانشجو دو مرتبه این درس را با استاد مورد نظر انتخاب کرده و ترم اولی که با این استاد درس داشت، با من همکلاس بود. در آن ترم وی به دلیل نمره پایین از استاد خواسته بود که امکان رؤیت برگه امتحانی را برای وی فراهم کند، اما استاد از این مساله امتناع کرده بود.(اینجـــــا)

خودکشی دانشجوی ارشد دانشگاه خواجه نصیر
این رشته سر دراز دارد، هرچه نگاه می‌کنیم باز هم خبرهایی در این خصوص از گوشه و کنار دانشگاهها به چشم می‌خورد؛ هفته اول آذرماه سال گذشته نیز دانشگاه خواجه‌نصیر شاهد یکی دیگر از جلوه‌های زشت و ناپسند این پدید شوم بود. اتفاقی که دوبار در این هفته افتاد، اول تبریز و بعد، خواجه‌نصیر. بامداد روز سه شنبه سوم آذرماه حدود ساعت ۴ صبح بود که یکی از دانشجویان دانشگاه صنعتی خواجه نصیرالدین طوسی ساکن در خوابگاه پسرانه «ولیعصر(عج)» (واقع در خیابان «به آفرین») به نام «رضا الف.د» با زدن شاهرگ دست خود در سرویس بهداشتی خوابگاه اقدام به خودکشی کرد. جسد وی در حالی که غرق در خون رویت شده که حدود ساعت ۷ صبح از سوی دانشجویان مشاهده و به مسئولین اطلاع داده می شود.

«رضا الف.د» دانشجوی ورودی ۹۴ مقطع کارشناسی ارشد رشته مکاترونیک دانشکده برق و کامپیوتر دانشگاه خواجه نصیر اهل شهرستان دشتی بوشهر که بنا به اظهارات دوستانش دچار افسردگی بوده و پیش از این در خصوص خودکشی صحبت کرده است.(اینجـــــا)

خودکشی دانشجوی دانشگاه تبریز
یکی از دانشجویان پسر دانشگاه تبریز به نام «ر.ج» صبح روز دوشنبه ۲ آذرماه حدود ساعت ۶ صبح با حلق آویز کردن خود از یک درخت در بین دو بلوک خوابگاه دانشجویی شهرک امام(ره) دانشگاه تبریز اقدام به خودکشی کرد.

وی دانشجوی ورودی ۹۳ رشته زمین شناسی با برادرش در خوابگاه دانشجویی دانشگاه تبریز هم اتاق بوده است و بنا به اظهارات برادر و دیگر دوستانش در روزهای اخیر دچار نوعی افسردگی شده که علت آن مشخص نیست.(اینجـــــا)

پشیمانی دانشجوی دانشگاه صنعتی شیراز بعد از خودکشی
در این میان، برخی از خودکشی‌ها نافرجام می‌ماند؛ هرچند اصل اتفاق تاثیر منفی خود را بر جامعه دانشگاهی و دانشجوی کشور برجای می‌گذارد. شهریور سال گذشته بود که دانشجویی به نام «م.ی» (دانشجوی کارشناسی ارشد رشته برق کنترل) در خوابگاه دانشجویی «شهید چمران» دانشگاه صنعتی شیراز  با زدن رگ دست و خوردن قرص اقدام به خودکشی می‌کند.

این دانشجو پس از گذشت لحظاتی از این اقدام، از خودکشی پشیمان شده و با اطلاع به پلیس خواستار نجات خود می شود که در پی آن به بیمارستان منتقل شده و در حال حاضر نیز خطر رفع شده است.(اینجــــــا)

شکست در کنکور، عامل خودکشی دختر بوکانی
بعضی وقتها نیز اصل مساله ورود به دانشگاه باعث خود کشی می‌شود؛ مثل مورد دختر بوکانی که به خاطر شکست در کنکور خودکشی کرد.

تیرماه سال گذشته بود که معاون سیاسی و اجتماعی فرماندار بوکان با تایید خبر خودکشی یک دختر در این شهرستان گفت: بر اساس اطلاعات اولیه این فرد به دلیل موفق نشدن در کنکور سراسری دست به خودکشی زده است.(اینجــــــا)

عدم قبولی در امتحانات، روحیه ضعیف و نپذیرفتن شکست نیز می‌تواند دلیل دیگری برای خودکشی در خوابگاههای دانشجویی باشد.

خودکشی دانشجوی دختر دانشگاه علوم‌پزشکی ایلام در ایام امتحانات
خردادماه سال گذشته جسد دانشجویی به نام «م.ک» (دانشجوی ترم ۶ بهداشت محیط اهل لرستان) در خوابگاه حضرت زینب(س) دانشگاه علوم پزشکی ایلام در حالی که از روی تختخوابش به زمین افتاده بود از سوی سرپرست خوابگاه مشاهده شد.

گفتنی است که براساس بررسی های اولیه این دانشجو بیش از ۱۰ ساعت پیش از شناسایی جسد ظاهراً بر اثر مصرف بیش از اندازه قرص های خواب آور فوت شده است.(اینجـــــا)

می‌شود گفت که با توجه به مشکلات اقتصادی جامعه، بسیاری از مردم، افزایش میزان خودکشی‌ها را به وضعیت بد اقتصادی، بیکاری و نبود چشم انداز روشن از آینده جوانان ربط می‌دهند، اما آنچه که از بررسی‌ها بر می‌آید نشان از این دارد که بیشتر خودکشی‌هایی که در محیط‌های دانشجویی اتفاق می‌افتد، مربوط به قضایای خانوادگی و یا اخلاقی است.

 البته نمی‌توان عوامل اقتصادی ذکر شده را در وقوع خودکشی‌ها بی تاثیر دانست، هرچند نقش تعیین کننده، متوجه مسائل عاطفی و اخلاقی است. تعدادی از این حوادث همانند خودکشی دانشجوی شیرازی و همچنین خودکشی دانشجوی دانشگاه خوارزمی در اواسط اسفند ماه سال گذشته و مواردی از این دست، مربوط به مسائل عاطفی است که در بیشتر آنها، پسران نقش اول را بعنوان عاشق دلباخته بازی می‌کنند و ادامه حیات خود را منوط به بدست آوردن دل معشوق می‌دانند.

آمار معاون وزیر بهداشت از خودکشی دانشجویان

معاون دانشجویی و فرهنگی وزارت بهداشت گفت: آمار خودکشی در میان دانشجویان علوم پزشکی در سال های گذشته روند افزایشی را نشان می دهد و شیوع افسردگی بالا است.

فراهانی با بیان اینکه وضعیت ما در خوابگاه و معیشت دانشجویی وضعیت مطلوب و ایده آلی نیست به فلسفه هفته خوابگاه های دانشجویی اشاره کرد و گفت: فلسفه هفته هخوابگاهها این است که مردم و مسئولان به معیشت دانشجویی توجه کنند.(اینجـــــا)

این روند اما تمام شدنی نیست و پس از ناکامی در آن نیز وارد مراحل گوناگون افسردگی می‌شوند، تحصیل را رها می‌کنند و به مصرف دارو‌های روان گردان، مخدرها، سیگار و مشروبات الکلی دچار می‌‍شوند. در حادترین شرایط هم گاها قصد خودکشی می‌کنند، با وجود منصرف شدن بسیاری از آنان و عدم موفقیت تعدادی دیگر، اما نسبت بسیار کمی از آن ها منجر به فوت می‌شود.

دسته دیگری از خودکشی‌ها هم نیز ناشی از عومل اخلاقی است که با روابط عاطفی متفاوت‌اند. در مسائل اخلاقی، نقش اول ها برخلاف بازیگران قضایای عاطفی، نیت پاکی ندارند و بیشتر در پی اقدامات مقطعی هستند. گرچه احتمال می‌رود تعدادی از همین بازیگران مسائل اخلاقی پس از شکست در روابط عاطفی به این مسیر کشیده شوند.

ناهمواری‌های مسیر ازدواج جوانان، بالارفتن سن ازدواج، ظهور و بروز جلوه‌های غرب‌گرایی در جامعه، فقر فرهنگی، کمرنگ شدن حجاب و موارد اینچنینی و پیوست‌های دنباله‌دار آنان، موثرترین به وجودآورنده روابط نا متوازن دختران پسرانی است که گرفتار معضلات عاطفی یا اخلاقی می‌شوند.

زنجیره دنباله‌دار و به هم متصل در جامعه، حل این مشکل را منوط به بازسازی معضلات پایه و ابتدایی کرده است؛ در غیر این صورت انتظاری برای تغییر نگرش، عملکرد و ظهور بروز تغییرات از وسط زنجیره نیست.

بنابر آمار های جهانی، ایران در کنار یونان و ایتالیا، دارای کمترین میزان خودکشی‌هاست اما میانگین سن افرادی که در ایران دست به خودکشی می‌زنند جوان است. اگرچه خودکشی و به خصوص نوع خودسوزی آن را بیشتر نمادی از اعتراض می‌دانند ولی با وجود امار کم خودکشی در ایران، علاوه بر جای نداشتن این امر در دین مبین اسلام، می‌توان فرهنگ عمومی بالا را نشانی آن دانست.

با این وجود باید انتظارات بیشتری متوجه دولت و نهادهای مربوطه خواهد بود تا آسیب‌شناسی این معضلات اجتماعی برای کاهش، دقیقتر صورت بگیرد.