به گزارش “دانشجوآزاد” به نقل از خبرنگار «خبرنامه دانشجویان ایران»؛ عصر روز دوشنبه، برای مردم مرکزی تهران عصر غافلگیر کننده ای بود؛ صدای ممتد و طولانی رگبار پدافند هوایی مردم را به خیابان های حوالی کارگر، انقلاب و پاستور کشاند تا «ببینند چه خبر است؟!»
این شوک عصرانه، که در سریع ترین زمان فضای مجازی را به محلی برای بازنشر واکنش ها قرار داد، طبق گفته مسئولان نظامی چیزی نبود جزء، یک پرنده ای که نامش را «هلی شات» یا «کوآد کوپتر» عنوان می کنند.
معاون عملیات پدافند هوایی خاتمالانبیا در گفتوگوی تلفنی با یکی از بخشهای خبری شبکه خبر در مورد تیراندازی به یک پهپاد در محدوده منطقه پرواز ممنوع در تهران گفت: این تیراندازی موضوع نگرانکنندهای نیست و به مردم اطمینان خاطر میدهم که صدای شنیده شده صدای هوشیاری و آمادگی و امنیت کامل است.
امیر الهامی افزود: یک فروند هلیشات بدون سرنشین وارد منطقه پرواز ممنوع شد که پدافند هوایی طبق معمول وظیفه خود را انجام داد و اقدام لازم انجام شد. بعد از رگبار این پرنده بلافاصله از محدوده دور شد و چون لازم است امنیت مناطق مسکونی لحاظ شود و با توجه به خروج آن پرنده از منطقه پرواز ممنوع همکاران من از ادامه تیراندازی دست کشیدند.
امیر الهامی با بیان اینکه تیراندازی خاتمه پیدا کرده و مورد نگرانکنندهای وجود ندارد، گفت: آنچه رویت کردیم تهدید خاصی به حساب نمیآمد و آنچه مردم شنیدند اطمینانخاطر آنها در این مورد است که فرزندانشان در پدافند هوایی کاملا هوشیار هستند.
اما این مسئله برای بار اول نبود و چندی پیش نیز این اتفاق در همین حوالی افتاده بود.
اما این اتفاق سوالات زیادی را درباره مناطق ممنوع پروازی در ایران و جهان یا قوانین پروازی پهبادها در ذهن ها بوجود آورده است.
پرواز در کدام مناطق آسمان کشور ممنوع است؟
با جستجویی در فضای مجازی درباره مناطق ممنوع پروازی ایران، اطلاعات کمی بدست می رسد، نکته ای که به نظر میرسد همین مسئله باعث شده هر از چندگاهی افراد یا سازمانی با نبود اطلاع رسانی درست در مناطق ممنوع پروازی دست به این اقدام بزنند.
البته مناطق پرواز ممنوع تهران طبق آنچه که در رسانه ها منتشر شده است، به غیر از مناطق نظامی، مجموعه نهادهای حکومتی حدفاصل ولیعصر تا انقلاب و چند منطقه دیگر است که پرواز در این مناطق طبق قوانین خاصی است.
منطقه پرواز ممنوع چیست؟
“منطقه پرواز ممنوع” (no-fly zone )قلمرو یا منطقهای است که در آن هیچ هواپیمایی اجازه پرواز ندارد. این منطقه معمولا در فضای جنگی اعلام و اعمال میشود و به نوعی “خلع سلاح در آسمان آن منطقه ” است و معمولا از هرگونه عملیات هواپیماهای جنگی در محدوده اعلام شده جلوگیری بعمل میآید. هواپیمایی که حریم منطقه پرواز ممنوع را نقض کند با توجه به شرایط اعلام شده مورد هدف قرار خواهد گرفت.
با توجه به اینکه مفهوم “منطقه پرواز ممنوع ” خیلی جدید است و فقط در سه درگیری نظامی تا بحال به اجرا درآمده است مدت زمان و اهداف پرواز ممنوع دستخوش تغییر بوده و هیچ دستورالعمل و قاعده مشخصی برای اعمال یک چنین محدودیتی وجود ندارد.
قوانین بینالمللی درباره منطقه پرواز ممنوع چه میگویند؟
اختیارات قانونی برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع در “فصل هفتم منشور سازمان ملل” ماده ۴۲ آمده است. مطابق این ماده اگر دیپلماسی موفق به حل و فصل و رفع تهدیدی که متوجه صلح بینالمللی است نشود سازمان ملل اجازه میدهد “عملیاتی همانند تظاهرات، تحریم اقتصادی و عملیات نظامی از هوا، دریا و یا با توسل به نیروی زمینی به اجرا درآید”.
بنابراین اولین گام برای ایجاد منطقه پرواز ممنوع، کسب اختیار از پانزده عضو شورای امنیت سازمان ملل است که آن هم به دیپلماسی ماهرانه نیاز دارد زیرا هر یک از اعضای دائم شورای امنیت یعنی “آمریکا”، “روسیه”، “چین”، “انگلیس” و “فرانسه” میتوانند با “حق وتو” جلوی این اقدام را بگیرند. بعنوان مثال در مورد لیبی کشورهای چین و روسیه با ایجاد منطقه پرواز ممنوع مخالف بودند، ولی در نهایت دیگر اعضای دائم شورای امنیت یعنی فرانسه، آمریکا و انگلیس آنها را متقاعد کردند که به طرح رای مثبت دهند.
یکی از دلایل پیچیدگی به اجرا گذاشتن منطقه پرواز ممنوع، این است که کشورهایی که تسلیحات و نیروهای نظامی به این مناطق میفرستند نمیدانند چطور با ناقضین منطقه پرواز ممنوع برخورد کنند و توافقی در مورد “نحوه برخورد”Rule of engagement” ” با ناقضان بدست نیامده است.
در چه کشورهایی تاکنون منطقه پرواز ممنوع وضع شده است؟
در سال ۱۹۹۱ کشورهای آمریکا، انگلیس، فرانسه، ترکیه و چند کشور دیگر در منطقه کردنشین شمال عراق با ایجاد منطقه پرواز ممنوع مانع از پرواز هواپیما بر فراز این منطقه شدند. هدف از این اقدام جلوگیری از بمباران و حملات شیمیایی “منطقه کردنشین عراق” از طرف رژیم صدام بود. هر چند این کشورها قطعنامه ۶۸۸ شورای امنیت را مبنای عمل خود قرار داده بودند ولی”بطرس غالی” دبیر کل وقت سازمان ملل متحد “در طی مصاحبه در سال۲۰۰۳ اذعان داشت” اعمال منطقه پرواز ممنوع با استناد به قطعنامه ۶۸۸ غیر قانونی بود”. گفتنی است قطعنامه ۶۸۸ سازمان ملل سرکوب مردم کرد توسط رژیم عراق را محکوم کرده بود و از این کشور خواسته بود به سازمانهای بشر دوستانه برای کمک به آسیبدیدگان اجازه ورود و انجام اقدامات لازمه را بدهد. قطعنامه ۶۸۸ با ده رای موافق ، سه رای مخالف (یمن ،لیبی ،کوبا) و دو رای ممتنع (چین و هند) اعضای شورای امنیت به تصویب رسید.
سال ۱۹۹۲ شورای امنیت سازمان ملل متحد با تصویب قطعنامه ۷۸۱ عملیات نظامی هوایی در آسمان بوسنی هرزگوین را ممنوع اعلام کرد. با تصویب این قطعنامه “ناتو” ماموریت یافت تا بر نقض منطقه پرواز ممنوع نظارت کند ولی هیچ اقدامی علیه ناقضین منطقه پرواز ممنوع انجام ندهد. پس مشاهده چندین مورد از پرواز جنگندهها بر فراز بوسنی، شورای امنیت سازمان ملل با تصویب قطعنامه ۸۱۶ در سال ۱۹۹۳ ضمن اعمال منطقه پرواز ممنوع اجازه داد که اعضای سازمان ملل اقدامات متناسب را در برخورد با ناقضان منطقه پرواز ممنوع انجام دهند. “پس از این جنگندههای ناتو طی دو سال عملیاتهای مختلفی را در تعقیب جنگندههای صرب در منطقه انجام دادند که در چندین مورد به سقوط جنگندههای صربستان انجامید.
منطقه پرواز ممنوع در ایران
در ایران نیز قوانین خاصی نیز وجود دارد؛ ابراهیم مرادی عضو جامعه متخصصان مراقبت پرواز چندی پیش در گفتوگویی با ایسنا، درباره مناطق ممنوعه پروازی در آسمان ایران اظهار کرد: از سه سال پیش همکاری بین سازمان هواپیمایی کشوری و شرکت فرودگاههای کشور به عنوان اعضای غیر نظامی صنعت هوانوردی کشور و نیز ارگانهای نظامی، بر اساس رهنمونهای ایکائو(سازمان بینالمللی هواپیمایی کشوری) یکسری پلانهای مشترک در سطح ملی منجر و مقرر شد برخی مناطق نظامی و ممنوعه پروازی کم شود تا مسیرهای هوایی مستقیمتر افزایش یابد.
وی افزود: بهطور کلی مناطق ممنوعه پروازی از دیدگاههای ایکائو به چهار دسته تقسیم شده که هر یک از این چهار دسته از نقطه نظر امنیتی و نظامی از درجه اهمیت خاصی برخوردار است؛ برای مثال مناطق ممنوعهای که با حروف D در نقشههای هوانوردی مشخص میشود، مناطق خطر بوده و ابتدای کلمه Dianger است که اعلام میکند این منطقه در شرایط خاص فعال بوده و خارج از آن شرایط میتواند مورد استفاده هوانوردان قرار گیرد. این شرایط خاص میتواند زمان انجام یک مانور نظامی باشد.
عضو جامعه متخصصان مراقبت پرواز افزود: در حال حاضر با توجه به نقش صنف هوانوردی در حمل و نقل بار و مسافر و همچنین موقعیت ژئوپلتیک ایران که گذرگاه دسترسی آسیای جنوب شرق به اروژا و برعکس است و درواقع اکنون جاده ابریشم مارکوپولو بر تارک آسمان نیلگون ایران نقش بسته است، وضعیت ساماندهی مناطق ممنوعه پروازی کشور بسیار مطلوب است.
به گفته او هر قدر مسیرهای هوایی مستقیم، بیشتر باشد تمایل برای پروازهای خارج جهت عبور از فضای هوایی کشورمان افزایش مییابد.
عضو جامعه متخصصان مراقبت پرواز با تاکید بر اینکه که که حداقل ارتفاع پروازی مشخص شده برای یک مسیر هوایی متاثر از ارتفاعات مرتبط با آن مسیر بوده و این موضوع به بحث امنیتی ارتباطی ندارد، افزود: بعضی اوقات برخی از مسیرهای پروازی از لحاظ سقف ارتفاع پروازی نیز محدود شده و علت آن تغییر در قابلیتهای پروازی هواپیماها و نیز تغییر در نوع سرویس ارائه شده از سوی مراقبت پرواز است.
قوانین پهبادها چه می گوید
از سوی دیگر خیلی از افراد هستند که بنا به کارهای تحقیقاتی و افزایش و توسعه ساخت پهباد در ایران، دست به طراحی، ساخت و پرواز این پرنده ها می کنند، و اطلاعی از قوانین پروازی آن نیز ندارند، این در حالی است در همه جای دنیا و ایران قوانین خاصی برای این موارد موجود است.
ایران یکی از کشورهایی است که به لطف پیگیری سازمانهای مرتبط قوانین دقیق و شفافی را درباره استفاده از این تجهیزات وضع کرده است. این قوانین که بامطالعه قوانین مرتبط ICAO، قوانین هوایی ایالاتمتحده (FAA)، انگلستان (UKCAA)، استرالیا (CASA)، کانادا، ژاپن، ایتالیا، سوئد، و مشورت با صاحبنظران جهانی و متخصصان نظامی و غیرنظامی انجامشده است، نهایتاً به “نخستین پیشنویس مقررات بهرهبرداری از وسایل پرنده بدون سرنشین غیرنظامی” از سوی “اتحادیه صنایع هوایی و فضایی ایران” انجامیده است.
باید ها و نباید های پرواز پهپاد در ایران :: پاسخ به ۱۰ سوال متداول
سوال مهمی که ذهن بسیاری از دانشجویان هوافضا و علاقه مندان پرنده های هدایت پذیر از دور نوع UAV در ایران را مشغول کرده این است که پرواز چه نوع پهپادی در ایران مجاز است و در این مورد مجوز پرواز لازم است یا ضرورت ندارد، و یا چه نوع پهپادی غیر مجاز است و در این صورت چه تبعاتی دارد.
در زیر به ده سوال از این قوانین که از قوانین پروازی استخراج شده، آمده است:
سوال متداول ۱: آیا در ایران محدودیتی در مورد پرواز پهپادها وجود دارد ؟
پاسخ: بله، اخیرا محدودیت هایی در مورد پرواز پهپاد در ایران به صورت قانونی تحت نظر پدافند ارتش جمهوری اسلامی ایران و سازمان اطلاعات سپاه پاسداران پیگیری می شود و فعالیت های پروازی تماما رصد و ردیابی می شوند.
سوال متداول ۲: قوانین و محدودیت های پهپادی دقیقا به چه مواردی اشاره دارند ؟
پاسخ: این قوانین مستقیما مربوط به تایپ پرنده، ارتفاعی که پهپاد در آن قرار گرفته یا سعی در قرارگیری در آن ارتفاع داشته و نوع فرستنده ی دستورات پروازی ایستگاه زمینی می شوند.
سوال متداول ۳: تایپ پهپاد مجاز که نیاز به مجوز نداشته باشد چیست ؟
پاسخ: مطمئنا نباید قابلیت حمل تسلیحات را داشته باشد.
پرنده های پهپادی نوع مالتی روتور (تریپل، کوئاد، پنتا، اکتا و …) با هر نوع فرمیشن در پیکربندی در صورتی که پیلود نظامی را همراه نداشته باشند کاملا مجاز می باشند. البته استفاده ی آن ها در شهر در صورتی که مزاحمت تلقی شود مورد پیگرد پلیس قرار می گیرد.
پهپادهای مینیاتوری و میکروپهپادها نیز در گام اول برای پرواز و تست هایی در شعاع محدود و نسبتا کوتاه و ارتفاع نه چندان زیاد، مجاز می باشند.
پهپادهای کلاس بالگرد نیز شرط بالا را دارند در صورتی که نیمه مینیاتوری باشند و یا اندازه ی بسیار بزرگ نداشته باشند.
پهپادهای کلاس بال ثابت اما چالش پذیر هستند، عرف این است که در صورتی که طول نهایی آن ها در محور X ها (مجموعه ی طول Fuselage، طول پایدارکننده های استاتیکی بدنه ای، دم عمودی و در کل اندازه ای که از نمای بالای پهپاد از نوک لوله ی پیتوت روی دماغه یا اولین نقطه ای که پهپاد روی زمین آن را موازی با زمین اشغال می کند تا آخرین نقطه ای که از نمای بالا موازی با سطح زمین در پشت پهپاد دیده می شود) از ۱٫۵ متر بیشتر شود نیاز به هماهنگی هایی جهت پرواز دارد.
سوال متداول ۴: محدودیت های مرتبط به ارتفاع چه چیزهایی هستند؟
پاسخ: پس از ناآرامی های امنیتی در کشور اکراین، عراق و سوریه، ترافیک پروازی در آسمان جمهوری اسلامی ایران بسیار گسترده شده است بطوری که در برخی نقاط همزمان بیش از ۱۱۱ خط بخار سرد شده ی تازه از موتورهای توربوفن هواپیمای تجاری/مسافربری در یک بخش از آسمان دیده می شود.
این ترافیک به دلیل عبور ایمن به سمت شرق و غرب دنیا از امن ترین کشور خاورمیانه یعنی جمهوری اسلامی ایران صورت می گیرد.
به همین دلیل نیز برای حمایت از پرواز ایمن ارلاین های داخلی و حجم گسترده ی پروازهای ارلاین های خارجی در فضای ایران، رصد بسیار سختگیرانه ای در مورد پرواز پهپادها صورت می گیرد.
عدد دقیقی برای این محدودیت در نظر گرفته نشده است، اما کاربر می بایست با کنترل کردن اپلیکیشن های بروز مرتبط با ترافیک پروازی، منطقه ای را برای پرواز انتخاب کند که بدون ترافیک یا بسیار کم ترافیک باشد و همینطور برای پروازهای داخلی، شرایط آسمان را طی یک هفته در نظر بگیرد و الگویی را برای امن بودن یا نبودن برای پروازهای ارلاین ها انتخاب کند تا از ایجاد هرگونه خطری برای آن ها دوری کند. چه در این صورت و چه در غیر این صورت، الزام آور است که بسیار پایین تر از ارتفاع پروازی خطوط مسیر هواپیماهای غیرنظامی پرواز کند.
پروازهایی تا سقف ۱۰۰ متر از سطح زمین الگویی کاملا امن محسوب می شوند. البته ارتفاع هایی بسیار بالاتر از این ارتفاع نیز بسته به شرایط محیطی و مهارت برنامه ریزی کاربر در انتخاب محدوده ی ایمن می باشد.
عموما بهتر است برای پرواز در ارتفاعات بالای ۱۰۰۰ پا هماهنگی هایی با مراکز نظامی مرتبط به سایت های پدافندی اطراف انجام شود.
سوال متداول ۵: محدودیت های مرتبط به تایپ فرستنده های فرمان رادیوای و اطلاعات ناوبری و کنترلی یعنی چه ؟
پاسخ: این مورد بسیار حساس است زیرا برد عملیاتی پهپاد شما را تعیین می کند، چنانچه ۲ مورد قبل در سوال های ۴ و ۵ نیز رعایت شود، عدم رعایت این مورد بسیار نامطلوب خواهد بود.
معمولا پهپادها چه تماما خودکار و از پیش برنامه ریزی شده باشند و چه نیمه خودکار و چه تماما آنالوگ باشند، در هر سه حالت نیاز به فرستنده های زمینی برای تغییر برنامه یا هدایت پذیری وسیله دارند.
این فرستنده ها در قالب مودم و یا آنتن های پارابولیک و … عرضه می شوند و جدا از آنتن های گیرنده ی اطلاعات از قبیل موقعیت جغرافیایی و اطلاعات دید اول شخص قرار می گیرند.
استانداردها و قوانینی در این مورد در ایران و جهان تعریف شده است که آن را مختصرا با کاربران محترم به اشتراک می گذاریم :
۱) محدوده ی فرکانسی تا ۶٫۷۹۵ معمولا در ایران کاربری محلی دارند و نیازی به تاییدیه ی خاصی ندارند.
۲) فرکانس های متداولی با پهنای باند ۱۴ کیلوهرتزی با فرکانسی حدودا ۱۴ مگاهرتزی، پهنای باند ۴۰ کیلوهرتز با فرکانسی حدودا ۴۰ مگاهرتزی و پهنای باند ۳۲۶ کیلوهرتز با فرکانس ۲۶ تا ۲۷٫۵ مگاهرتزی نیز معمولا مشکل خاصی را به همراه ندارند.
۳) محدوده ی فرکانسی ۴۳۳٫۰۵۰ مگاهرتز تا ۴۳۴٫۷۹۰ با پهنای باند ۱٫۷۴ مگاهرتز صرفا در محدوده ی قاره ی اروپا، قاره ی آفریقا و غرب خاورمیانه از کشور عراق و از غربی ترین نقطه ی خلیج فارس تا غرب خاورمیانه در شهر غزه مجاز می باشد و در سایر نقاط جهان مجاز نمی باشد.
۴) محدوده ی فرکانس اطراف ۹۱۵ مگاهرتز با پهنای باند ۲۶ مگاهرتز در قاره های آمریکای شمالی و آمریکای جنوبی را به همراه بخش های شمالی ای در ایرلند نزدیک به قطب شمال (شامل منطقه ی خودمختار گرینلند) مجاز می باشد و بجز این مناطق، این محدوده در هیچ کجای جهان مجاز نمی باشد و پرواز بدون مجوز غیرقانونی محسوب می شود.
۵) این محدوده ها به طور کلی در جهان برای کاربری های نظامی و غیرنظامی رسمی تایید شده و مورد استفاده قرار می گیرند : فرکانس اطراف ۲٫۴۵۰ گیگاهرتز با پهنای باند ۱۰۰ مگاهرتز، فرکانس اطراف ۵٫۸۰۰ گیگاهرتز با پهنای باند ۱۵۰ مگاهرتز، فرکانس اطراف ۲۴٫۱۲۵ گیگاهرتز با پهنای باند ۲۵۰ مگاهرتز.
۶) این فرکانس ها و پهناهای باند متداول در ایران اکیدا نیاز به مجوز رسمی دارند : فرکانس محدوده ی ۶۱ گیگاهرتز با پهنای باند ۵۰۰ مگاهرتز، فرکانس ۱۲۲٫۵۰۰ گیگاهرتز با پهنای باند ۱ گیگاهرتز و فرکانس ۲۴۵ گیگاهرتز با پهنای باند ۲ گیگاهرتز.
سوال متداول ۶: در صورت تخطی از موارد بالا چه اتفاقی می افتد؟
پاسخ: بستگی دارد. اگر تایپ پهپادی شما غیر مجاز باشد و پیلوئد نظامی بدون مجوز حمل کند، پهپاد شما ضبط می شود و شما بازداشت می شوید و ممکن است به اتهام تهدید علیه امنیت ملی، مجازات زندان توسط سیستم دادگستری و قضایی ایران برای فرد خاطی تعیین شود.
اگر هم مورد بعدی یعنی ارتفاع را رعایت نکردید ممکن است به صورت نامحسوس تحت بازرسی قرار بگیرید، مورد دوم احتمال این است که در همان صحنه ی وقوع جرم، توسط نیروهای امنیتی جمهوری اسلامی ایران تذکر شفاهی دریافت کنید و یا بازداشت شوید و پس از نوشتن تذکر کتبی آزاد شوید اما پهپاد شما ضبط می گردد.
اما مورد آخر یعنی تخلف در ایستگاه زمینی و فرستنده هایی با فرکانس و پهنای باند غیر مجاز، تمامی فرکانس ها و امواج ارسالی شما توسط سیستم های اطلاعاتی و امنیتی ایران دائما به نوعی در حال شنود و ردیابی هستند، چنانچه شما امواجی با فرکانس ها و پهناهای باند غیر مجاز از آنتن های فرستنده ارسال کنید، به طور قطع، شنود می شود. در صورتی که مراکز نظامی و امنیتی-اطلاعاتی تشخیص دهند که فرستنده ها و کاربر آن ها در حال اجرای نقشه ای غیرقانونی و تهدیدآمیز است سریعا وارد کار می شوند و فرد خاطی را دستگیر می کنند و بسته به اطلاعات پس از دستگیری، مجازات ها ممکن است متفاوت باشد. البته در صورتی که شما یک علاقه مند هوافضایی ساده باشید و صرفا از روی کنجکاوی و ناآگاهی چنین کاری را کرده باشید، ضمن ثبت مورد تخلف در پرونده ی امنیتی خود و امضای تعهدنامه ی عدم تکرار تخلف در فاصله ی کمتر از چند ساعت پس از بازداشت یا بازجویی، آزاد می شوید.
یکی از هدف های این تاپیک نیز آگاهی دادن به کاربران پروازی پهپادها در ایران می باشد که در هنگام پرواز دادن، مشکلی برای خود و سایرین به وجود نیاورند
سوال متداول ۷: آیا امکان درگیری هوایی و زمینی توسط جنگنده و پدافند با پهپاد شما وجود دارد؟
پاسخ: به احتمال ۹۹۹% خیر.
سامانه های پدافندی ضد پهپاد تقریبا در همه ی مناطق ایران وجود دارند و هر لحظه آماده ی درگیری با اهداف متخاصم هستند. اگر پهپادی در خارج از مرزهای جمهوری اسلامی ایران وارد مرز و حریم هوایی کشور شود، ابتدا مسیر و عملیات پهپاد را کشف می کنند و سپس محل مناسب درگیری را تعیین می کنند و در نقطه ای امن هدف را منهدم می کنند. اما اگر شما به عنوان کاربر در داخل ایران چنین کاری را کنید در صورتی که از سایت های حساس و استراتژیک کشور فاصله داشته باشید هیچ جنگنده ای برای شما به پرواز در نخواهد آمد و هیچ موشک ضد RPV علیه پهپاد شما شلیک نخواهد شد و صرفا در صورت لزوم پهپاد را پایین می آورند و ضبط می کنند و همزمان با یک یا دو اتومبیل نظامی به محل ارسال فرمان حضور می یابند و شما را دستگیر می کنند.
اما اگر شما چنین کاری را در داخل شهرها انجام دهید، علی الخصوص شهر تهران، ممکن است توپ های ضد هوایی به اشتباه با پرنده ی شما درگیر شوند که احتمالش زیر ۱% است
سوال متداول ۸ : من یک هواپیمای مدل ساخته ام، آیا نیاز به مجوز خاصی برای پرواز دارم ؟
پاسخ: هواپیماهای مدل به طور کلی در محدوده ی تعریفی پهپاد قرار نمی گیرند.
نوع هدایت این وسایل با استفاده از کنترل رادیوای است و کاربری آن ها تفریحاتی و سرگرمی می باشد. به همین دلیل برای کنترل و لذت بردن از این وسیله نیاز به دید بصری می باشد، در این صورت فرستنده های مورد استفاده در کنترلرهای دستی اغلب ضعیف هستند و نیازی به تقویت کننده ی خاصی ندارند، همینطور تقویت کننده های اضافی مورد استفاده نیز زیاد قوی نیستند.
ضمنا تقویت کننده ها تماما اختیاری هستند و نهایتا در صورت خرید، لازم است تقویت کننده ای خریداری شود که صرفا تا محدوده ی دید بصری شما را پوشش دهد و نه بیشتر.
در ضمن پرواز هواپیمای مدل از آنجایی که وسیله ی سرگرمی و تفریحی محسوب می شود و در محدوده ی تعریفی پهپادها قرار نمی گیرد به هیچ گونه مجوزی برای پرواز نیاز ندارد و همینطور کار علمی ای محسوب نمی شود و ارزش علمی یا نظامی ندارد.
سوال متداول ۹ : حمل و نقل پهپاد توسط هواپیمای غیرنظامی مقدور است ؟
پاسخ: تقریبا خیر، در مورد فرودگاه ها و حمل و نقل هوایی هر گونه پرواز در منطقه ی فرودگاهی غیرمجاز می باشد و پیگرد قانونی دارد و همینطور حمل و نقل پهپاد توسط ارلاین ها فقط و فقط تحت مجوز رسمی از نهادهای نظامی و امنیتی آن هم با درصد احتمال ۵۰% ممکن است. در غیر این صورت به احتمال ۶۰% توسط پلیس در ورودی فرودگاه اجازه ی داخل شدن پهپاد (حتی در حالت اکسپند شده) داده نخواهد شد و بازگردانده خواهد شد و در صورت گذشتن، پهپاد بدون مجوز شما به احتمال ۱۰۰% توسط سپاه پاسداران ضبط خواهد شد و به احتمال ۹۹٫۹% بازگردانده نخواهد شد.
سوال متداول ۱۰: آیا سوابق تخلف توسط کاربر غیرنظامی در ایران وجود داشته است؟
پاسخ: بله اما بسیار محدود و به ندرت اتفاق افتاده است. معمولا تولید پهپادهای غیرمجاز بسیار گران قیمت هستند و هزینه ی ساخت هر فروند عموما در گستره ی نرخ بالای ۱۰۰۰ میلیون تومان قرار دارد و به ندرت پهپادهای غیرمجاز ساخته می شوند به همین دلیل نیز موارد تخلفی کم بوده است. اما پهپادهایی که با هزینه های پایین ۱۰ میلیون تومان نیز ساخته می شوند بعضا دارای خواص غیر مجاز ذکر شده در این تاپیک نیز هستند و بهتر است در صورتی که جزو طبقه بنده ها و خواص مجاز قرار نمی گیرند، برای رفع غیرقانونی بودن پرواز بهتر است که مجوز یا مجوزهای لازمه اخذ شوند.